در قعده اولى بجاى التحیات، الحمد لله خواند
چه مى‌فرمایند علماء دین در مسائل ذیل:
۱- شخصى در نماز در قعده اخیره یا قعده اولى بجاى التحیات، سوره فاتحه را خواند، حکم نمازش چگونه است؟
۲- شخصى بگمان خویش در قعده اولى ننشسته، یا واجبى راترک کرده، و در این مورد اطمینان ندارد و این هم بدفعات زیاد برایش پیش آمده است، چه کار بکند؟
۳- اگر در نماز سجده سهو انجام داد، و بعداً پى برد که واجبى از او ترک نشده است و سجدهء سهو اضافى انجام داده حکم نمازش چیست؟
الجواب باسم ملهم الصّواب
۱- اگر در نماز بجاى التحیات لله (تشهد)، سوره فاتحه را خواند سجده سهو کند.
وفی الهندیة:
«وإذا قرأ الفاتحة مكان التشهد فعليه السهو» [هندیة: ۱/۱۲۷].
۲- بر آن چیزى که زیاد در خیال مى‌آید عمل نموده، و سجده سهو نکند، البته اگر در فکرکردن به اندازه اداء یک رکن دیر شد پس آنوقت در قرائت مشغول نماند، سجده سهو کند.
وفی الدر المختار:
«لَكِنْ فِي السِّرَاجِ أَنَّهُ يَسْجُدُ لِلسَّهْوِ فِي أَخْذِ الْأَقَلِّ مُطْلَقًا، وَفِي غَلَبَةِ الظَّنِّ إنْ تَفَكَّرَ قَدْرَ رُكْنٍ».
وفی الشامیة قبیل هذا تحت قول الشارح:
«قَوْلُهُ: «وَاعْلَمْ إلَخْ» قَالَ فِي الْمُنْيَةِ وَشَرْحِهَا الصَّغِيرِ: ثُمَّ الْأَصْلُ فِي التَّفَكُّرِ أَنَّهُ إنْ مَنَعَهُ عَنْ أَدَاءِ رُكْنٍ كَقِرَاءَةِ آيَةٍ أَوْ ثَلَاثٍ أَوْ رُكُوعٍ أَوْ سُجُودٍ أَوْ عَنْ أَدَاءِ وَاجِبٍ كَالْقُعُودِ يَلْزَمُهُ السَّهْوُ لِاسْتِلْزَامِ ذَلِكَ تَرْكَ الْوَاجِبِ وَهُوَ الْإِتْيَانُ بِالرُّكْنِ أَوْ الْوَاجِبِ فِي مَحَلِّهِ، وَإِنْ لَمْ يَمْنَعْهُ عَنْ شَيْءٍ مِنْ ذَلِكَ بِأَنْ كَانَ يُؤَدِّي الْأَرْكَانَ وَيَتَفَكَّرُ لَا يَلْزَمُهُ السَّهْوُ» [امداد الفتاوی: ۱/۳۶۸، رد المحتار: ۱/۵۵۸ ط کویته، ۲/۵۶۱، ۵۶۲ ط دارالکتب العلمیة].
۳- اگر بعد از انجام‌دادن سجده سهو معلوم شدکه سجده سهو واجب نبوده نمازش صحیح است. [امداد الاحکام: ۱/۵۸۶].
والله أعلم بالصّواب
خدانظر- عفا الله عنه-
دا رالا فتاء حوزه علمیه دا رالعلوم زاهدان