شرایط وجوب نماز جمعه و عید
چه می‌فرمایند علمای دین در مسئله ذیل:
شخصی در شهر یا در حومه آنکه در آن برادران اهل سنت نماز جمعه و عید ندارند، زندگی می‌کند و برای ادای نماز عید به شهر دیگری که تقریباً سی و پنج کیلومتر از این شهر دور است می‌رود.
آیا جایز است قربانی را قبل از رفتن به شهری که می‌خواهد در آن نماز عید بخواند ذبح نماید؟
الجواب باسم ملهم الصواب
شخصی که در شهر یا حومه چنان شهری سکونت می‌کند که ساکنین آن شهر نماز جمعه و عید ندارند برای چنین شخصی جایز است که قربانی را بعد از طلوع فجر صادق ذبح نماید زیرا که چنین شهر و حومه آن حکم روستا را دارند. و برای فرد روستایی جایز است که بعد از طلوع فجر قربانی خود را ذبح نماید زیرا علت عدم جواز ذبح قربانی احتمال مشغول شدن به قربانی و غافل‌ماندن از نماز عید است و برای فردی که در روستا و یا در شهر یا حومه آن زندگی می‌کند که در آنجا نماز عید اقامه نمی‌شود این امر پیش نمی‌آید.
و فی التنویر:
«وأول وقتها بعد الصلوة ان ذبح في مصر وبعد طلوع فجر یوم النحر ان ذبح في غیره».
وفی الرد:
«قوله: «إن ذبح في غيره» أي غير المصر شامل لأهل البوادي، وقد قال قاضيخان: فأما أهل السواد والقرى والرباطات عندنا يجوز لهم التضحية بعد طلوع الفجر» [رد المحتار: ۵/۲۲۴].
قال فی حاشیه الطحطاوی علی الدر:
«الأصل فیه قوله ج: إنَّ أَوَّلَ نُسُكِنَا فِي هَذَا الْيَوْمِ الصَّلاةُ ثُمَّ الأُضْحِيَّةُ، قَالَ ذَلِكَ فِي حَقِّ مَنْ عَلَيْهِ صَلاةُ الْعِيدِ كَيْ لا يَشْتَغِلَ بِهَا عَنْهَا فَلا مَعْنَى لِلتَّأْخِيرِ عَنْ الْقَرَوِيِّ إذْ لا صَلاةَ عَلَيْهِ زيلعي» [حاشیة الطحطاوی: ۴/۱۶۳ کذا فی الزیلعی على الکنز: ۶/۴].
وقال فـی الدر:
«وفي «البزَّازية»: بلده فيها فتنة فلم يصلوا وضحوا بعد طلوع الفجر جاز في الـمخْتار».
وفی الرد:
«قوله: «جاز في الـمخْتار» لأنَّ البلدةَ صارت في هذا الحكم كالسواد. «إتقاني». وفي «التاترخانية»: وعليه الفَتْوى» [رد المحتار: ۵/۲۲۴ کذا فی البدائع الصنائع: ۵/۷۴].
والله أعلم بالصواب
خدانظر -عفا الله عنه-
دارالافتاء حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان ۸/۱/۱۴۱۹هـ.ق