محمود الفتاوی - فتاوی دارالعلوم زاهدان بر اساس فقه حنفی

فهرست کتاب

آیا دختر دوشیزه بالغه اختیار ازدواج دارد یا خیر

آیا دختر دوشیزه بالغه اختیار ازدواج دارد یا خیر

چه می‌فرمایند علمای دین در مسائل ذیل:

دختر دوشیزه بیست ساله‌ای می‌خواهد با شخصی ازدواج کند و هردو طرف خواهان یکدیگر هستند. اما مادر و پدر دختر راضی نیستند. آیا این دختر بدون اجازه می‌تواند ازدواج‌ کند؟ و اگر می‌تواند از نظر شرع چه ‌کسی را وکیل خود قرار دهد؟

الجواب باسم ملهم الصواب

دختر عاقله و بالغه اگرچه از نظـر شرع در انتخاب شوهر نقش دارد و اگر فردی را وکیل نماید و وکیل در حضور دو شاهد عقد نکاح را ببندد، نکاح منعقد می‌شود. اما چیزی را که شرافت انسان تقاضا می‌کند اینست که پدر و مادر بیشتر تجربه دارند و دلسوزی آنها نسبت به فرزندانشان قابل انکار نیست بنابراین باید دختر رضایت آنها را جلب نماید. و حتی‌ الامکان بدون رضایت و مشورت آنها کاری انجام ندهد که این‌ کار از خانواده محترم و شریف بعید است. و پدر و مادر نیز صلاح دختر را در نظر بگیرند و در جای دلخواه دختر او را ازدواج دهند، زیرا این مسئله یک یا دو روز نیست، بلکه تشکیل خانواده‌ای است که برای همیشه باقی می‌ماند. حتی ‌الامکان دختر را راهنمایی کنند و بدون رضای وی نمی‌توانند او را در جایی ازدواج دهند زیرا که دختر عاقله و بالغه اختیار خویش را خودش دارد. و اگر جایی را دختر می‌خواست که برای او مناسب نبود والدین او را قانع کنند ولی حق اجبار ندارند.

و فی‌الدر: «وهی (أی الولایة) هنا نوعان: ولایة ندب علی الـمكلفة ولو بكراً، وولایة اجبار علی الصغیر ولو ثیباً ومعتوهة ومرقوقة».

وقال ابن عابدین الشامی/:

«قوله: «ولایة ندب» أی یستحب للمرأة تفویض أمر ها إلی ولیها كی لا تنسب إلی الوقاحة. بحر. وللخروج من خلاف الشافعی في البكر وهذه في الحقیقة ولایة وكالة» [رد المحتار:۲/۳۲۱].

والله أعلم بالصواب

خدا نظر -‌عفا الله عنه-

دار الافتاء حوزه علمیه دار العلوم زاهدان ۵/۱/۱۴۱۸هـ.ق