محمود الفتاوی - فتاوی دارالعلوم زاهدان بر اساس فقه حنفی

فهرست کتاب

با وفات شوهر کل مهریه لازم می‌گردد

با وفات شوهر کل مهریه لازم می‌گردد

چه می‌فرمایند علمای دین مبین اسلام در این مسئله:

زید که خواهر بکر در عقد او بوده دخترش را به صد هزار روپیه پاکستانی در عقد نکاح بکر فرزند محمد در آورده است. و دختر عاقله و بالغه و در مجلس نکاح حاضر بوده است. حدود یکماه بعد زیـد وفـات نـموده، حـال بکر کـه خواهرش در مقابل ۰۰۰/۹۰ روپیه در عقد نکاح زید بوده است تقاضای مهریه خواهرش و حصه میراث را از ترکه زید می‌نماید و همچنین تقاضای مـنکوحه خودش را دارد، ولی زوجه زید از دادن دختر خودش که منکوحه بکر می‌باشد انکار می‌نماید و می‌گوید که چون دخترم وقت نکاح راضی نبوده، لذا نکاح او منعقد نگشته است.

آیا نکاح بکر بعد از مرگ زید باطل است یا خیر؟

منکوحه او زوجه واقعی و شرعی او می‌باشد یا خیر؟

خواهر بکر مهریه و حصه میراث از ترکه زید را مستحق می‌شود یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب

خواهر بکر که همسر زید است مهر کاملش را مستحق می‌باشد که باید از ترکه زید پرداخت شود.

وفی الهندیة:

«ولا خلاف في أن أحد الزوجین إذا مات حتف أنفه قبل الدخول في نكاح فیه تسمیة، أنه یتأكد الـمسمٌی سواء كانت الـمرأة حرٌه أو أمة» [الهندیة: ۱/۳۰۶].

در این صورت چونکه دختر عاقله و بالغه و در مجلس عقد نکاح حضور داشته و سکوت رااختیارکرده است، و پدر او را به ازدواج بکر در آورده است نکاح او با بکر منعقد شده و همسر شرعیش می‌باشد.

وفی الدر:

«وكذا إذا زوجها الولي عندها أي بحضرتها فسكتت صح في الأصحِّ إن علمته كما مرَّ» [الدر المختار مع الرد: ۲/۳۲۶].

وفی الدر:

«فإنْ استأذنها هو أي الولي... فسكتت عن ردٌه مـختارة... فـهو اذْن».

وفی الرد:

«قوله: «فسكتت» أي البكر البالغة... وقوله: «فـهو إذْن» أی وان لم تعلم أنه اِذْن، كما في الفتح» [رد المحتار: ۲/۳۲۵، ۳۲۴].

منکوحه زید از او ارث می‌برد که ایشان با زنان دیگر زید بطور مشترک یک هشتم (۸/۱) از ترکه زید را به ارث می‌برند.

لما ‌روی فی السنن والجامع الترمدی:

«عَنْ عَبْدِ اللَّهِبن مسعودس فِي رَجُلٍ تَزَوَّجَ امْرَأَةً فَمَاتَ وَلَمْ يَدْخُلْ بِهَا وَلَمْ يَفْرِضْ لَهَا قَالَ لَهَا الصَّدَاقُ وَعَلَيْهَا الْعِدَّةُ وَلَهَا الْمِيرَاثُ فَقَالَ مَعْقِلُ بْنُ سِنَانٍ فَقَدْ سَمِعْتُ النَّبِيَّ جقَضَى بِهِ فِي بَرْوَعَ بِنْتِ وَاشِقٍ» «قال الترمذی هو حسن صحیح». [البحر الرائق: ۳/۱۴۶].

والله أعلم بالصواب

خدا نظر-‌عفا الله عنه-

دار الافتاء حوزه علمیه دار العلوم زاهدان ۱۸/۱۰/۱۴۱۸هـ.ق