در محصول قنات عشر واجب مـی‌شود/ عشـر قبل از تفکیک حق کارگر لازم است
چه می‌فرمایند علمای دین مبین اسلام در مسئله ذیل:
زید دارای یک قنات است کـه حـاصلش ۰۰۰/۲۰۰ تـومان مـی‌باشد و دستمزد کارگر و مزدور ۰۰۰/۱۰۰ تومان یعنی: نصف درآمد آن است، آیـا در محصولات این زمین عشر واجب می‌شود یا نصف عشر؟
آیا قبل از جدا کردن دستمزد کارگران لازم می‌شود یا بعد از پرداخت آن؟
الجواب باسم ملهم الصواب
در زمینی که از آب قنات آبیاری می‌شود، عشر یعنی:۱۰/۱ واجب است، زیرا مدار وجوب عشر یا نصف عشر ۲۰/۱ بر کثرت و قلت مشقت در آبیاری آن است بنابراین در زمینی که از آب قنات آبیاری می‌شود و مشقت آن کم‌تر است عشر واجب می‌گردد و باید عشر تمام محصول زمین که همان۰۰۰/۲۰۰ تومان است ادا شود.
«أو العین أو كان بعلاً العشر وما سـقی بالرشاء ففیه نصف العشر ولان العشر وجب مؤنة الأرض فیختلف الواجب بقلة الـمؤنة وكثرتها».
وفی رد المحتار علی قول الحصکفی:
«قوله: «بلا رفع مؤن» أي يجب العشر في الأول أی فی ما سقی بماء السماء وسیح ونصفه في الثانی (أی فیما سقي بغرب ودالیة) بِلا رَفْعِ أُجْرَةِ الْعُمَّالِ وَنَفَقَةِ الْبَقَرِ وَكَرْيِ الأَنْهَارِ وَأُجْرَةِ الْحَافِظِ وَنَحْوِ ذَلِكَ درر» [رد المحتار: ۲/۵۶].
والله أعلم بالصواب
خدانظر -عفا الله عنه-
دارالافتاء حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان ۱۲/۱/۱۴۱۴هـ.ق