محمود الفتاوی - فتاوی دارالعلوم زاهدان بر اساس فقه حنفی

فهرست کتاب

حق‌حضانت و ازدواج دختران نابالغ

حق‌حضانت و ازدواج دختران نابالغ

چه می‌فرمایند علمای دین در مسئله ذیل:

شخصی سه خواهر (نابالغ) ‌از نامادری خویش دارد و یکی ‌از خواهران خود را که تقریباً ١٢-١١ ساله بوده به نکاح فردی دیگر داده‌است بعد از این جریان، مادر دختر راضی به این نکاح نبوده و در ضمن دختر بتبعیت مادر راضی به این ازدواج نیست، برادران اظهار می‌دارند که برای جلوگیری از فحشاء و خدای‌نکرده مسائل دیگر دوران جوانی، دختر را داده‌اند و کارشان ایرادی ندارد و تاکنون مخارج دختران را برادرانشان پرداخت کرده‌اند و خود را وارث او می‌دانستند و مادر می‌خواهد دخترانش را از شهر خارج و به جای دیگر منتقل کند، آیا شرع به برادران اجازه می‌دهد مانع از این عمل شوند؟ لطفاً حکم شرعی را بیان دارید.

الجواب باسم ملهم الصواب

در صورت نبودن پدر و پدربزرگ ولی نکاح دختر نابالغ، برادران وی می‌باشند. لذا اگر برادرش در جای مناسبی با مهر مناسبی نکاح دختر را انجام داد، نکاح منعقد شده اما دختر بعد از بالغ‌شدن اختیار دارد که با همان شوهر ادامه زندگی دهد یا نکاح را فسخ‌ کند و روش فسخ نکاح ‌اینست‌ که بمحض احساس‌نمودن و مشاهده‌کردن آثار بلوغ پیش چند نفر بگوید: این نکاح را قبول ندارم. و بعد به دادگاه مراجعه نماید تا حاکم شرع آن را فسخ‌ کند.

وفی الهندیة:

«فان زوجهما الأب والجد فلا خيار لهما بعد بلوغهمـا وان زوجهما غير الأب والجد فلكل واحد منهما اخيار إذا بـلغ ان شاء اقام على النكاح وان شاء فسخ وهذا عند أبي حنيفه/ومحمد/ويشترط فيه القضاء بخلاف خيار العتق كذا في الهداية» [الهندیة: ۱/۲۸۵].

و از آنجایی‌ که ایران وطن اصلی آنها نیست و قانوناً حق اقامت در ایران را ندارند، لذا از پاکستان و افغانستان در هر جایی‌ که بین پدر و مادر دخترها عقد نکاح انجام گرفته مادر می‌تواند به آنجا بچه‌ها را انتقال دهد.

و الله أعلم بالصواب

خدا نظر -‌عفا الله عنه-

دار الافتاء حوزه علمیه دار العـلوم زاهدان ۴/۵/۱۴۲۰هـ.ق