پس از طلاق ثلاثه مدتی با هم زندگی کردهاند آیا نسب فرزندان ثابت میشود یا نه
سؤال: شخصی همسرش را سه طلاق دادهاست و بعد از آن سالها با هم زندگی کردهاند حتی چندین فرزند بدنیا آمده است. آیا در این مدت این زندگی آنها حرام بوده است یا خیر؟ آیا نسب فرزندان ثابت میشود یا خیر؟
الجواب باسم ملهم الصواب
در صورت مذکور از زمانیکه شوهر اصلاق ثلاثه را بر زبان جاری کرده، همسرش به طلاق ثلاثه مغلظه گشته و بر او حرام شده است. و پس از آن زندگی زناشویی با وی حرام بوده است.
خدارند متعال میفرماید: ﴿فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَيۡرَهُۥ﴾[البقرة: ۲۳۰].
اما در مورد نسب:
نسب اولین فرزندی که بعد از طلاق با فاصله کمتر از دو سال بدنیا آمده است ثابت میشود زیراکه احتمالا این فرزند از مقاربتی است که قبل از طلاق در ایام نکاح بوده است، و اگر فاصله بین طلاق و ولادت فرزند دو سال یا بیشتر باشد پس اگر شوهر زناشویی بعد از طلاق را برای خود حلال میدانست و نیز ادعای نسب کرد نسب اولین فرزند ثابت میگردد زیرا که احتمالا این فرزند از همان مقاربتی است که در ایام عده بوده است و نسب بقیه فرزندان ثابت نمیشود زیرا که عدت با تولد اولین فرزند تمام شده و مقاربتی که بعد از آن بوده زنا است.
وفی الدر:
«ولا حدّ أيضاً بشبهة الفعل وإن ظن حله (كوطء أمة أبويه معتدة الثلاث) ولو جملة....والواطی ان ادعی النسب یثبت في الأولی أی في شبهة العقد لا في الثانیة أی شبهة الفعل (لتمحضه زنا) الا في الـمطلقه ثلاثاً بشرطه بأن تلد لاقل من سنتین لاكثر الا بدعوة كما مر في بابه».
وفی الحاشیه لابن عابدین:
«قوله: «بشرطه» أي بشرط الثبوت، والـمناسب إسْقاطه كما يظهر قريباً قوله: «لا لأكثر» ومثل الأكثر تمام السنتين ح. قوله: «كما مرَّ في بابه» من أنه لا يثبت النَّسب في الـمطلقة ثلاثاً بعد سنتين إلا بدعوة قُلْتُ: وتحصل من هذا أنَّه إذ ادعى الولد يثبت النَّسب، سواء ولدت لأقل من سنتين أو لأكثر وإن لزم الوَطْء في العدَّة لوجود شبهة العقد، وأما بدون الدَّعْوى فلا يثبت إلاَّ إذا ولدت لأقل من سنتين حملاً على أنَّه بوطء سابق على الطَّلاق، فقول الـمصنف «بشرطه» لا محل له، لأنَّ كلامَهُ فيما إذا ادعى النَّسب وفيه يثبت مطلقاً كما علمت، وهو الذي حرره في «الفتح» وتبعه في «البحر»» [رد المحتار على الدر: ۳/۱۶۷].
والله أعلم بالصواب
خدانظر -عفا الله عنه-
دارالافتاء حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان