روش زندگی مسلمان

فهرست کتاب

آداب معاشرت با همسایگان:‏

آداب معاشرت با همسایگان:‏

۱- مسلمان حقوق و آداب همسایگى را مى‏داند و مى‏پذیرد که همسایه بر همسایه حقوقى دارد که باید رعایت گردد، زیرا خداوند فرموده است: ﴿وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ[النساء: ۳۶]. «در حق والدین، خویشاوندان، ایتام، مساکین، همسایه‏اى که خویشاوند است و همسایه‏اى که در کنار خانه است، نیکى و احسان کنید». و رسول اکرمصمى‏فرماید: «جبرائیل همواره درباره رعایت حقوق همسایه مرا وصیت مى‏کرد و بحدى تاکید مى‏نمود که من فکر مى‏کردم همسایه از انسان ارث مى‏برد». و مى‏فرماید: «هرکس به‏ خدا و معاد ایمان دارد باید همسایه‏اش را اکرام کند». (متفق علیه). در جایى مى‏فرماید: «هرکس بر خدا و روز قیامت ایمان دارد، همسایه‏اش را اذیت نکند، و در جایى مى‏فرماید: سوگند بخدا مؤمن نیست، سوگند بخدا مؤمن نیست، سوال شد چه کسى یا رسول اللّه؟ فرمود: کسى که همسایه از دست و زبان او در امان نباشد. و درباره زنى که پاى بند نماز، روزه و زکات بود ولى همسایه‏اش را آزار مى‏داد. فرمود: «هِيَ فِيْ النَّارِ» «جاى این زن در دوزخ است». (اغلب این‏رویات در صحاح و سنن آمده‏اند).

۲- نیکى کردن در حق همسایه: اگر نیازمند بود به او کمک کند و اگر بیمار شد از او عیادت کند، وقتى خوشحال است او را تبریک گوید، در مصیبت او را تعزیت کند، وقتى او را مى‏بیند، به او سلام کند، با او به نرمى سخن گوید، او را در امور دین و دنیا راهنمایى کند. از وى دفاع نماید، در برابر خطاها و لغزش‏ها از وى درگذر کند، در صدد آشکار کردن واطلاع پیدا کردن به اسرار او نباشد، در امور ساخت و ساز منزل و باز کردن راه و معبر او را مواجه با مشکلات و موانع نکند، با باز کردن ناودان بسوى منزل او یا با ریختن زباله جلوى منزل او، ایجاد مشکل نکند و به وى آسیب نرساند، رعایت همه این مسایل از باب احسان است که خداوند به اعمال آن امر کرده است. رسول اکرمصنیز مى‏فرماید: «هرکس به خدا و معاد ایمان دارد، باید به همسایه‏اش احسان و نیکى کند». (بخارى).

۳- با فرستادن هدیه و برخورد خوب او را اکرام کند، رسول اکرمصمى‏فرماید: «اى زنان مسلمان، هدیه‏اى را که یک زن همسایه براى همسایه دیگر مى‏فرستد، آن را دست کم نگیرید و اندک و بى‌ارزش نشمارید ولو اینکه سم گوسفندى باشد». (بخارى). در پاسخ به حضرت عایشهلکه از او سؤال کرده بود کدام یک از همسایه‏ها حقدار به تو هدیه است؟ فرمودند: آنکه خانه‏اش نزدیک‏تر از خانه دیگران است. (متفق علیه).

۴- همسایه باید همسایه را احترام کرده از وى تجلیل کند، او را از گذاشتن، طناب و چوب روى دیوار خود، منع نکند، منزل و زمینى که متصل به خانه و ملک همسایه است، بدون اطلاع او نفروشد، رسول اکرمصفرموده است: «لاَ يَمْنَعَنَّ أَحَدُكُمْ جَارَهُ أَنْ يَضَعَ خَشَبَةً عَلَى جِدَارِهِ» «همسایه را از گذاشتن چوبش روى دیوارتان‏ منع نکنید» (متفق علیه). و فرموده است: «من كان له جار فى حائط أو شريك فلا يعرضه حتى يعرضه عليه» «هرکس همسایه یا شریکى در زمین، دیوار یا باغى دارد، آن را براى فروش به دیگران عرضه نکند تا به همسایه‏اش عرضه نکرده است».