ماده چهارم: بحث ایلاء:
۱- تعریف ایلاء: ایلاء عبارت است از اینکه شوهر بنام خدا سوگند یاد مىکند مبنى بر اینکه به مدت بیش از چهار ماه با همسرش آمیزش جنسى نکند.
۲- حکم ایلاء: ایلاء به مدت کمتر از چارماه بمنظور تنبیه و تادیب همسر جایز است. خداوند مىفرماید: ﴿لِّلَّذِينَ يُؤۡلُونَ مِن نِّسَآئِهِمۡ تَرَبُّصُ أَرۡبَعَةِ أَشۡهُرٖۖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٢٢٦﴾[البقرة: ۲۲۶]. «آنانى که با همسران خود ایلاء مىکنند، به مدت چهار ماه انتظار کنند، اگر (در مدت چهار) رجوع کردند، خداوند بخشنده و مهربان است». و رسول اکرمصبه مدت یک ماه تمام، با همسران خود ایلاء کرده است. اگر منظور از ایلاء فقط ضرر رساندن به همسر باشد نه تادیب، آنگاه ایلاء حرام است. رسول اللّهصمىفرماید: «لَا ضَرَرَ وَ لَا ضِرَارَ» (احمد و ابن ماجه).
۳- احکام ایلاء:
۱- اگر مدت ایلاء (چهار ماه) به پایان رسید و شوهر مجامعت نکرد، و همسر، نزد قاضى شاکى شد، شوهر دو راه در پیش دارد: رجوع کند یا طلاق دهد. خداوند مىفرماید: ﴿فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ﴾[البقرة: ۲۲۶]. ﴿وَإِنۡ عَزَمُواْ ٱلطَّلَٰقَ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ ٢٢٧﴾[البقرة: ۲۲٧]. اگر رجوع شود، خداوند بخشنده و مهربان است و اگر قصد طلاق شود، خداوند شنوا و دانا است. در بخارى، از ابن عمربمروى است، مىفرماید: «إذَا مَضَتْ أَرْبَعَةُ أَشْهُرٍ يُوقَفُ حَتَّى يُطَلِّقَ»
۲- هر گاه شوهر ایلاء کننده از دادن طلاق خوددارى کند، حاکم بمنظور دفع ضرر از همسر حکم طلاق را باید صادر کند.
۳- اگر شوهر ایلاء کننده بعد از خوددارى از طلاق، طلاق دهد، یک طلاق محسوب مىشود، اگر یکى باشد، رجعى است و اگر طلاق بائن داده‌است، بائن محسوب مىشود و شوهر بدون عقد جدید، حق مراجعت ندارد.
۴- مطلقه ایلاء باید عدت طلاق را بگذارند، سپرى کردن یک حیض کافى نیست. زیرا عدت فقط بخاطر تعیین فراغت رحم نیست.
۵- اگر شوهر بدون ایلاء و سوگند به مدت چهار ماه آمیزش جنسى را با همسرش ترک کند، حکم ایلاء را دارد، در صورت شکایت یا طلاق بدهد یا آمیزش جنسى را انجام دهد.
۶- هر گاه شوهر ایلاء کننده قبل از پایان مدتى که در آن نسبت به عدم آمیزش جنسى سوگند خورده است، آمیزش جنسى را انجام دهد، کفاره یمین بر وى واجب مىشود. رسول اللّهصمىفرماید: «إِذَا حَلَفْتَ عَلَى يَمِينٍ فَرَأَيْتَ غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا فَائْتِ الَّذِى هُوَ خَيْرٌ وَكَفِّرْ عَنْ يَمِينِكَ» (متفق علیه). «هر گاه به انجام یا عدم انجام کارى سوگند یاد کردى و عکس آن را بهتر یافتى، پس آن را که بهتر است انجام بده و بعد کفاره سوگندت را ادا کن».