ب) حسادت:
و تا زمانى که مسلمان در صدد خیر و نفع همگان باشد و دیگران رابر خود مقدم بدارد، نمىتواند حسد بورزد، زیرا حسد با خیرخواهى و ایثار منافات دارد.
مسلمان از حسد متنفر است و حسد را ملعون مىداند زیرا حسد در واقع نوعى خوردهگیرى و اعتراض نسبت به تقسیم خداوند مىباشد، خداوند مىفرماید: ﴿أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ﴾[النساء: ۵۴]. «آیا بر مردم حسد مىبرید در برابر آنچه که خداوند از فضل و کرم خود به آنان عنایت فرموده است»؟ در جاى دیگرى مىفرماید: ﴿أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗا﴾[الزخرف: ۳۲]. «آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم مىکنند؟ ما زیستمایه آنان را در زندگى دنیا بین آنان تقسیم کردهایم. و در مرتبت برخى از آنان را بر برخى دیگر برتر گرداندهایم تا برخى از آنان برخى دیگر را به خدمت گیرد».
حسد بر دو قسم است:
اول: اینکه آنچه از نعمتهایى که خداوند به کسى داده است، مانند، مال، علم، عزت و کرامت و قدرت و غیره حاسد آرزوى زوال این نعمت‌ها را در دل و مغز خود پرورانده و تمنا مىکند که این نعمت‌ها به خود او داده شود.
دوم: که بدتر از آنست، اینکه آرزوى زوال نعمت‌ها را مىکند بدون اینکه حصول آن‌ها را براى خود خواستار شود. غبطه یعنى آرزوى حصول و دستیابى به نعمتهایى که به دیگران داده شده است بدون آرزوى حرمان دیگران. بنابراین غبطه با حسد فرق دارد حتى در برخى موارد مطلوب است. چنانکه رسول اکرمصمىفرماید: حسد جایز نیست بجز در دو مورد، یکى اینکه شخصى که خداوند باو مال داده و مالش را در راه خدا انفاق مىکند، دوم کسى که خداوند باو علم و معرفت قرآن داده‌است و او به وسیله علم خود میان مردم قضاوت مىکند یا اینکه آن را به دیگران مىآموزد. غبطه کردن به حال این دو شخص مانعى ندارد و حسد که در این حدیث آمده است بمعنى غبطه مىباشد. منظور از حکمۀ که در این حدیث آمده است، همان علم قرآن و سنت رسول للّهصاست.
هر دو نوع حسد قطعا حرام مىباشند. خداوند مىفرماید: ﴿أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ﴾[النساء: ۵۴]. «آیا با مردم بر آنچه که خداوند از فضل خویش به آنان داده است، حسد مىورزند؟».
و مىفرماید: ﴿حَسَدٗا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم﴾[البقرة: ۱۰٩]. «از روى حسدى که ریشه در جانهایشان داشت».
و مىفرماید: ﴿وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ٥﴾[الفلق: ۵]. «و از شرّ رشکور چون رشک ورزد». نکوهش خداوند متعال از این خصلت دال بر حرام بودن آن است. رسول اکرمصمىفرماید: بغض نکنید، حسد نکنید، از همدیگر قهر نباشید و اى بندگان خدا برادروار زندگى کنید، براى مسلمان جایز نیست که بیش از سه روز با برادر مسلمانش قهر کند. و مىفرماید: از حسد پرهیز کنید زیرا حسد نیکىها را همانطور که آتش هیزم و علفهاى خشک را مىسوزاند از بین مىبرد.
اگر تصور حسد در ذهن مسلمان خطور کند، با آن مقابله مىکند و آن را از خود مىزداید و اجازه نمىدهد که حسد بر او چیره گردد و به موجب آن عمل شود یا سخنى گفته شود. اگر چیزى را بپسندد و از آن خوشحال شود، مىگوید: «لا حول ولا قُوَّةَ إلا باللّه».