مختصر فقه از کتاب و سنت

۱- انواع آبها

هر آبی که از آسمان فرود آید و یا از زمین خارج شود پاک‌کننده است:

به دلیل فرموده خداوند متعال:

﴿وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ طَهُورٗا﴾[الفرقان: ۴۸].

«و ما هستیم که از آسمان آب پاک و پاک‌کننده را نازل می‌گردانیم».

و به دلیل فرموده پیامبر جدربارۀ دریا: (هو الطهور ماؤه، الحل میتته) [۶]. «آب آن پاک کننده و مردار آن حلال است».

و به دلیل فرموده پیامبر جدرباۀ آب چاه: (إن الـماء طهور لاینجسه شی) [۷]. «آب پاک کننده است و هیچ چیزی آن را نجس نمی‌کند».

اگر چیزی پاک با آب آمیخته شود، در صورتی که نام آن از حالت اصلی خارج نشود، بصورت پاک‌کننده باقی خواهد ماند. به دلیل فرموده پیامبر جبه زنانی که خواستند دخترش را (برای دفن) تجهیز کنند: (اغسلنها ثلاثا أو خــمسا أوأكثر من ذلك إن رأیتن، بماء وسدر، واجعلن في الآخرة كافورا أو شیئا من كافور) [۸]«او را سه یا پنج بار یا اگر لازم دانستید بیشتر از آن با آب و سدر بشویید و در آخرین بار کافور یا مقداری از آن را در آب قرار دهید».

به محض داخل شدن نجاست در آب، به نجس بودن آن حکم نمی‌شود مگر وقتی که آب تغییر کند.

به دلیل حدیث ابوسعید که گفت: (قیل یا رسول الله أنتوضا من بئر بضاعة؟ وهی بئر یلقی فیها الحیض ولحوم الكلاب والنتن، فقال ج: الـماء طهور لاینجسه شی) [۹]. «گفته شد ای رسول خدا: آیا از چاه بضاعه وضو بگیریم؟ و آن چاهی است که پارچه آلوده به خون حیض و لاشه سگها و چیزهای گندیده در آن انداخته می‌شود، پیامبر جفرمود: آب پاک کننده است و هیچ چیزی آن رانجس نمی‌کند».

[۶. - المجموع شرح المهذب (۷۹/۱). [ ]- صحیح: [ص: جه ۳۰۹]، ما (۴۰/۲۶)، د (۸۳/۵۲/۱)، ت (۶۹/۴۷/۱)، جه (۳۸۶/۱۳۶/۱)، نس (۱۷۶/۱). [۷] صحیح: [الإرواء ۱۴]، د (۶۶ و ۶۷/۱۲۶/۱)، ت (۶۶/۴۵/۱)، نس (۱۷۴/۱). [۸] خ (۱۲۵۳/۱۲۵/۳)، م (۹۳۹/۶۴۶/۲). [۹] صحیح: [الإرواء ۱۴]، د (۶۶ و ۶۷/۱۲۶/۱۲۷/۱)، ت (۶۶/۴۵/۱)، نس (۱۷۴/۱). مبارکفوری در تحفة الأحوذی (۲۰۴/۱) می‌گوید: طیبی می‌گوید: معنی «یلقی فیها» این است که چاه در مسیر دره‌هایی بود که امکان داشت زباله صحرانشینان وارد آن شود به این صورت که نجاسات و زباله‌ها در اطراف خانه‌های مردم ریخته شود سپس سیل آن را به داخل آن چاه بیاندازد. تعبیر راوی به صورتی است که گمان می‌رود مردم از روی قلت تعهد دینی نجاسات را داخل چاه آب انداخته‌اند در حالیکه هیچ مسلمانی این کار را جایز نمی‌داند. پس چگونه می‌توان در مورد کسانی که بهترین و پاک‌ترین مردم بوده‌اند چنین گمانی داشت - أه‍ - می‌گویم (مبارکفوری): بسیاری از اهل علم همین نظر را دارند و این چیزی است که عیناً آشکار است.