استحاضه
خونی است که در غیر مدت حیض و نفاس یا در ادامه آن دو خارج می‌شود که اگر در غیر مدت حیض و نفاس باشد، واضح است، و اگر در ادامه آن دو خارج شود به صورت زیر است:
اگر زن عادت ماهیانه‌اش منظم باشد، آنچه بعد از مدت عادت خارج شود استحاضه است، چون پیامبر جبه أم حبیبه فرمود: (أمكثی قدرما كانت تحبسك حیضتك ثم اغتسلی وصلی) [۱۸۵]«به اندازۀ قاعدگی ماهانه‌ات منتظر بمان؛ سپس غسل کن و نماز بخوان».
هرچند این دو خون قابل تشخیص از هم هستند، خون حیض سیاه و شناخته شده است و غیر از این خون استحاضه به حساب می‌آید:
به دلیل فرموده پیامبر جبه فاطمه بنت أبی حبیش: (إذا كان دم الحی فإنه أسود مروف، فأمسكی عن الصلاة، فإذا كان الآخر فتوضی فإنما هو عرق) [۱۸۶]. «هرگاه خون حیض بود که آن سیاه و شناخته شده است، نماز نخوان و اگر خونی دیگر بود وضو بگیر که این بر اثر (پارگی) رگ است».
اگر زن مستحاضه‌ای بالغ شد و توانایی تشخیص دادن (خون حیض و غیر آن) را نداشت، به عادت رایج در زنان (خویشاوندش) مراجعه کند، به دلیل فرموده پیامبر جبه حمنه بنت جحش: (إنما هذه ركضة من ركضات الشیطان فتحیضی ستة أیام أو سبعة في علم الله، ثم اغتسلی، حتی إذا رأیتأنك قد طهرت واستنقیت فصلی أربعا وعشرین لیلة أو ثلاثا وعشرین وأیامهن، وصومی فإن ذلك یجزیك وكذلك فافعلی في كل شهر، كما تحیض النساء وكما یطهرن لـمیقات حیضهن وطهرن) [۱۸۷]«این ضربه‌ای از ضربات شیطان است، و تو شش یا هفت روز را (خدا مدت آن را می‌داند) حیض حساب کن(*)، سپس وقتی دیدی که پاک شدی، غسل کن، بیست و چهار یا بیست و سه شبانه روز نماز بخوان و روزه بگیر، این تو را کفایت می‌کند، و در هر ماه اینچنین عمل کن، همانطور که زنان در اوقات مشخصی حیض و پاک می‌شوند».
[۱۸۵] صحیح [الإرواء ۲۰۲]، م (۲۲۴ -۶۵- ۲۶۴/۱). [۱۸۶] صحیح: [الإرواء ۲۰۴]، نس (۱۸۵/۱)، د (۲۸۳/۴۷۰/۱). [۱۸۷] حسن: [الإرواء ۲۰۵]، د (۲۸۴/۴۷۵/۱)، ت (۱۲۸/۴۷۵/۱)، ت (۱۲۸/۸۳/۱)، جه (۶۲۷/۲۰۵/۱) ابن ماجه معنی این حدیث را روایت کرده است. *- طبق عادت زنان «مترجم».