مختصر فقه از کتاب و سنت

تشویق بر آزاد کردن برده و فضیلت آن

خداوند متعال می‌فرماید:

﴿فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ١١ وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ١٢ فَكُّ رَقَبَةٍ١٣...﴾[البلد: ۱۱-۱۶].

«(آنکس که ناسپاس است) خویشتن را به گردنه‌(رهایی از شقاوت) نمی‌زند. تو چه می‌دانی آن گردنه چیست، آزاد کردن برده است».

از ابوهریره سروایت است که پیامبر جفرمود: (أیما رجل أعتق امرءا مسلما استنفذ الله بكل عضو منه عضوا منه من النار) [۱۵۳۸]«هرکس برده مسلمانی را آزاد کند به ازای هر عضوی که آزاد می‌کند، خداوند عضوی از او را از آتش جهنم نجات می‌دهد».

از ابوموسی أشعری سروایت است که پیامبر جفرمود: (ثلاثة یؤتون أجرهم مرتین: رجل من أهل الكتاب آمن بنبیه وأدرك النبي جفآمن به، واتبعه وصدقه، فله أجران، وعبد مـملوك ادی حق الله وحق سیده فله أجران، ورجل كانت له أمة فغذاها فأحسن غذائها، ثم أدبها فأحسن تأدیبهاو علمها فأحسن تعلیمها، ثم أعتقها وتزوجها فله أجران) [۱۵۳۹]«سه گروه هستند که به آنان دو بار اجر داده می‌شود؛ اهل کتابی که به پیامبرش ایمان آورده سپس پیامبر اسلام جرا دریافته و به او هم ایمان آورده و از او پیروی و او را تصدیق کند، برای او دو اجر است، و برده‌ای که هم حق خدا و هم حق سیدش را ادا کند، دو اجر دارد، و مردی که کنیزی داشته باش خوراک او را به خوبی داده و او را به خوبی تربیت کرده، او را آموزش داده سپس او را آزاد کرده و به ازدواج خود درمی‌آورد، او هم دو اجر دارد».

[۱۵۳۸] متفق علیه: خ (۲۵۱۷/۱۴۶/۵)، م (۱۵۰۹/۲۴/۱۱۴۸/۲). [۱۵۳۹] متفق علیه: م (۱۵۴/۱۳۴/۱)، این لفظ مسلم است، خ (۹۷/۱۹۰/۱)، ت (۱۱۲۴/۲۹۲/۲)، نس (۱۱۵/۶).