مختصر فقه از کتاب و سنت

احترام و ارزش خون و نفس مسلمانان

خداوند متعال می‌فرماید:

﴿وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا٢٩ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا٣٠﴾[النساء: ۲۹-۳۰].

«و خودکشی نکنید، بی‌گمان خداوند نسبت به شما مهربان بوده است، و کسی که چنین کاری را تجاوزگرانه و ستمگرانه مرتکب شود او را با آتش دوزخ می‌سوزانیم، و این کار بر خدا آسان است».

و می‌فرماید:

﴿وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا٩٣﴾[النساء: ۹۳].

«و کسی که مؤمنی را از روی عمد بکشد، کیفر او دزوخ است و جاودانه در آنجا می‌ماند و خداوند بر او خشم می‌گیرد و او را از رحمت خود محروم می‌سازد و عذاب عظیمی برای وی آماده می‌کند».

و می‌فرماید:

﴿مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَمَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا﴾[المائدة: ۳۲].

«و همین جهت بر بنی‌اسرائیل مقرر داشتیم که هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسانها را کشته است، و هر کس انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است».

از ابوهریره سروایت است که پیامبر جفرمود: (اجتنبوا السبع الـموبقات، قیل یا رسول الله وما هن؟ قال: الشرك بالله، والسحر، وقتل النفس التی حرمالله إلا بالحق، وأكل ما الیتیم، وأكل الربا، والتولی یوم الزحف وقذف الـمحصنات الغافلات الـمؤمنات) [۱۴۲۲]«از هفت (گناه) هلاک کننده بپرهیزید، گفته شد: ای رسول خدا! آنها چه هستند؟ فرمود: شریک قرار دادن به خدا، سحر، کشتن کسی که خداوند آن را حرام کرده است مگر به حق، خوردن مال یتیم، خوردن ربا، فرار از میدان جنگ در روز مقابله با دشمن، و تهمت زدن به زنان مؤمن و پاکدامن و بی‌خبر».

از عبدالله بن عمر بن خطاب بروایت است که پیامبر جفرمود: (لزوال الدنیا أهون علی الله من قتل رجل مسلم) [۱۴۲۳]«از بین رفتن دنیا نزد الله آسان‌تر است از کشتن انسانی مسلمان».

از ابوسعید خدری و ابوهریره روایت است که پیامبر جفرمود: (لو أن أهل السماء وأهل الأرض اشتركوا في دم مؤمن لأكبهم الله في النار) [۱۴۲۴]«اگر تمام ساکنان آسمان و زمین در کشتن مؤمنی شرکت کنند، خداوند همه آنها را در آتش (جهنم) می‌اندازد».

از عبدالله بن مسعود سروایت است که پیامبر جفرمود: (أول ما یقضی بین الناس في الدماء) [۱۴۲۵]«اولین چیزی که درباره آن (در قیامت) بین مردم قضاوت می‌شود خون‌ها (ی ریخته شده) است».

همچنین از او روایت است که پیامبر جفرمود: (یجی الرجل آخذا بید الرجل فیقول: یا رب: هذا قتلنی، فیقول الله له: لم قتلته؟ فیقول: قتلته لتكون العزة لك، فیقول: فإنها لی، ویجی الرجل آخذا بید الرجل، فیقول: إن هذا قتلنی، فیقول الله له، لم قتلته؟ فیقول: لتكون العزة لفلان، فیقول: إنها لیست لفلان، فبوء بإثمه) [۱۴۲۶]. (در روز قیامت) مردی می‌آید در حالی که دست مرد دیگری را گرفته است می‌گوید: پروردگارا! این شخص مرا کشته است، خداوند به او می‌فرماید: چرا او را کشته‌ای؟ می‌گوید: او را کشتم تا عزت تنها برای تو باشد، خداوند می‌فرماید: عزت برای من است، مردی دیگر می‌آید درحالی که دست مردی را گرفته است و می‌گوید: این شخص مرا کشته است؟ خداوند به او می‌گوید: چرا او را کشته‌ای؟ می‌گوید: تا عزت برای فلانی باشد، خداوند می‌فرماید: عزت برای فلانی نیست. و این گناهش (قتل) بر گناهان دیگران افزوده می‌شود».

[۱۴۲۲] متفق علیه: خ (۲۷۶۶/۳۹۳/۵)، م (۸۹/۹۲/۱)، د (۲۸۵۷/۷۷/۸)، نس (۲۵۷/۶). [۱۴۲۳] صحیح: [ص. ج ۵۰۷۷]، ت (۱۴۱۴/۴۲۶/۲)، نس (۸۲/۷). [۱۴۲۴] صحیح: [ص. ج ۵۲۴۷]، ت (۱۴۱۹/۴۲۷/۲). [۱۴۲۵] متفق علیه خ (۸۸۶۴/۱۸۷/۱۲)، م (۱۶۷۸/۱۳۰۴/.۳)، ت (۱۴۱۸/۴۲۷/۲)، نس (۸۳/۷). [۱۴۲۶] صحیح: [ص. نس ۳۷۳۲]، نس (۸۴/۷).