مختصر فقه از کتاب و سنت

۱- هرگاه در نماز فرضی که دو تشهد دارند، تشهد اول را فراموش کرد و ننشست

از عبدالله بن بحینه سروایت است: (صلی لنا رسول الله جركعتین من بعض الصلوات، ثم قام فلم یجلس، فقام الناس معه. فلما قضی صلاته ونظرنا تسلیمه كبر قبل التسلیم فسجد سجدتین وهو جالس، ثم سلم) [۴۵۹]«پیامبر جدر یکی از نمازها (نماز ظهر) دو رکعت نماز خواند و برای تشهد اول ننشست و بلند شد، مردم هم با او بلند شدند، وقتی که نمازش را تمام کرد و منتظر سلامش بودیم، قبل از آنکه سلام دهد، الله أکبر گفت و نشسته دو سجده برد، سپس سلام داد».

از مغیره بن شعبه روایت است که پیامبر جفرمود: (إذا قام أحدكم من الركعتین فلم یستقم قائما فلیجلس، فإذا استتممً قائما فلایجلس ویسجد سجدتی السهو) [۴۶۰]«هرگاه یکی از شما تشهد اول را ترک کرد و بلند شد، اگر به طور کامل بلند نشده بود، باید بنیشیند و اگر کاملا بلند شده بود، ننشیند و دو سجده سهو را بجای بیاورد».

[۴۵۹] متفق علیه: خ (۱۲۲۴/۹۲/۳)، م (۵۷۰/۳۹۹/۱)، ن (۱۹/۳)، د (۱۰۲۱/۳۴۷/۳)، ت (۳۸۹/۲۴۲/۱)، جه (۱۲۰۶/۳۸۱/۱). [۴۶۰] صحیح: [الإرواء ۲/۱۰۹ - ۱۱۰)، د (۱۰۲۳/۳۵۰/۳)، جه (۱۲۰۸/۳۸۱/۱)، و آنچه لازم به تذکر است این است که در حدیث، فرق بین اینکه اگر به حالت ایستاده نزدیکتر باشد بایستد و اگر به حالت نشستن نزدیکتر باشد بنشیند وجود ندارد و آنچه از ظاهر حدیث فهمیده می‌شود این است که اگر قبل از آنکه کاملا بایستد، یادش آمد، باید بنشیند اگرچه به حالت ایستاده کامل، نزدیکتر شده باشد.