مختصر فقه از کتاب و سنت

فهرست کتاب

ضمانت عاریه

ضمانت عاریه

کسی که چیزی را به عنوان عاریه می‌گیرد، امانت‌دار است، و هیچ ضمانتی در برابر آن ندارد، مگر اینکه در نگهداری آن کوتاهی کند، یا اینکه عاریه دهنده شرط کند که عاریه گیرنده باید ضامن کالا باشد:

صفوان بن یعلی از پدرش روایت می‌کند که پیامبر جبه من گفت: (إذا أتتك رسلی فأعطهم ثلاثین درعا، وثلاثین بعیرا، قال فقلت: یا رسول الله أعاریة مضمونة أو عاریة موادة؟ قال: بل مؤادة) [۱۲۰۸]«وقتی مأموران من نزد تو آمدند سی زره و سی شتر به آنان بده، (پدر صفوان) گوید: گفتم: ای رسول خدا آیا عاریه‌ها را با شرط ضمان بدهم یا بدون ضمان؟ فرمود: بلکه بدون ضمان».

امیر صنعانی در سبل السلام (۶۹/۳) گوید:

«عاریه مضمونه: عاریه‌ای است که اگر از بین رفت باید قیمت آن پرداخت شود.

و عاریه مؤدّاه: عاریه‌ای است که اگر اصل آن سالم باشد، بازگرداندن آن واجب است. و اگر از بین رفت شخص ضامن قیمت آن نیست».

صنعانی گوید: «این حدیث دلیلی است برای کسانی که می‌گویند: در عاریه، پرداخت قیمت لازم نیست، مگر اینکه صاحبش آنرا شرط کند.

و می‌گوید: پیشتر ذکر شد که این راجحترین اقوال است.

[۱۲۰۸] صحیح: [ص. د ۳۰۴۵]، [الصحیحة ۶۳۰]، د (۳۵۴۹/۴۷۹/۹).