مختصر فقه از کتاب و سنت

حکم ازدواج

ازدواج از مؤکدترین سنتهای پیامبران است. خداوند متعال می‌فرماید:

﴿وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا مِّن قَبۡلِكَ وَجَعَلۡنَا لَهُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَذُرِّيَّةٗ﴾[الرعد: ۳۸].

«و ما پیش از تو پیامبرانی را فرستاده‌ایم و زنان و فرزندانی بدیشان داده‌ایم».

ترک ازدواج بدون عذر مکروه است؛ به دلیل حدیث انس بن مالک: (جاء ثلاثة رهط إلی بیوت أزواج النبي جیسألون عن عبادة النبي ج، فلما أخبروا كأنهم تقالوها، فقالوا، وأین نحن من رسول الله جقد غفرله ما تقدم من ذنبه وما تأخر، فقال أحدهم: أما أنا، فأنا أصلی اللیل أبدا، وقال الآخر: أنا أصوم الدهر ولاأفطر، وقال الآخر: أنا أعتزل النساء فلا أتزوج أبدا، فجاء رسول الله جفقال: أنتم الذین قلتم كذا وكذا؟ أما والله إنی لأخشاكم لله، وأتقاكم له، ولكنی أصوم وأفطر وأصلی وأرقد، وأتزوج النساء فمن رغب عن سنتی فلیس منی) [۹۵۰]«سه نفر به خانه یکی از همسران پیامبر جآمدند تا از عبادت او سؤال کنند. وقتی که از عبادتش آگاه شدند انگار آنرا کم دانستند و گفتند: ما کجا و پیامبر جکجا؟! خداوند گناهان گذشته و آینده او را بخشیده است، پس یکی از آنها گفت: من تمام شب را نماز می‌خوانم، دیگری گفت: من هم تمام سال را روزه می‌گیرم، و افطار نمی‌کنم، سومی گفت: من هم از زنان کناره‌گیری کرده و تا أبد ازدواج نمی‌‌کنم. پیامبر جآمد و فرمود: شما بودید که چنین و چنان گفتید؟ قسم به خدا من از همه شما بیشتر از خدا می‌ترسم و ازهمه شما با تقواترم، ولی با وجود این روزه می‌گیرم و افطار می‌کنم، نماز می‌خوانم و می‌خوابم و با زنان ازدواج می‌کنم؛ پس کسی که از سنت من روی گرداند از من نیست».

کسی که توانایی ازدواج دارد و با ترک آن از ارتکاب گناه می‌ترسد، بر او واجب است ازدواج کند.

«چون زنا و هر آنچه به آن منجر شود و مقدمه آن باشد حرام است، پس اگر کسی ترس ارتکاب این کار حرام را داشته باشد، بر او واجب است که آنرا از خود دور کند اگر این حالت جز با ازدواج برطرف نشود، ازدواج بر او واجب می‌شود» [۹۵۱].

کسی که به ازدواج رغبت دارد لیکن توانایی آن را ندارد، باید روزه بگیرد به دلیل حدیث این مسعود که گفت: پیامبر جبه ما فرمود: (یا معشر الشباب من استطاع منكم الباءة فلتزوج، فإنه أغض للبصر وأحصن للفرج، ومن لم یستطع فعلیه بالصوم، فإنه له وجاء) [۹۵۲]«ای جماعت جوانان هر کس از شما توانایی ازدواج را دارد ازدواج کند؛ زیرا ازدواج بهتر چشم را (از حرام) می‌پوشاند و بهتر فرج را (از حرام) محافظت می‌کند، و کسی که نتوانست (ازدواج کند) باید روزه بگیرد؛ چون روزه شهوت جنسی او را کم می‌کند».

[۹۵۰] متفق‌علیه: خ این لفظ بخاری است (۵۰۶۳/۱۰۴/۹)، م (۱۴۰۱/۱۰۲/۲)، نس (۶۰/۶). [۹۵۱] السیل الجرار (۲۴۳/۲). [۹۵۲] متفق علیه: خ (۵۰۶۶/۱۱۲/۹)، م (۱۴۰۰/۱۰۱۸/۲)، د (۲۰۳۱/۳۹/۶)، ت (۱۰۸۷/۲۷۲/۲)، نس (۵۶/۶)، جه (۱۸۴۵/۵۹۲/۱).