مختصر فقه از کتاب و سنت

فضیلت شهادت در راه خدا

از مسروق روایت است: از عبدالله بن مسعود درباره این آیه سؤال کردیم:

﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ١٦٩﴾[آل عمران: ۱۶۹].

«و کسانی را که در راه خدا کشته می‌شوند مرده مشمارید بلکه آنان زنده هستند و به ایشان نزد پروردگارشان روزی داده می‌شود».

گفت: ما در این باره از پیامبر جسؤال کردیم فرمود: (أرواحهم في أجواف طیر خضر، لـها قنادیل معلقة بالعرش، تسرح من الجنة حیث شاءت، ثم تأویإلی تلك القنادیل، فاطلع إلیهم ربهم اطلاعة فقال: هل تشتهون شیئا؟ قالوا: أی شی نشتهی، ونحن نسرح من الجنة حیث شئنا، ففعل بهم ذلك ثلاث مرات، فلما رأوا أنهم لن یتركوا من أن یسألوا، قالوا: یا رب نرید أن ترد أرواحنا في أجسادنا حتی نقتل في سبیلك، مرة أخری، فلما رأی أن لیس لهم حاجة تركوا) [۱۵۰۴]«ارواح آنها در شکم پرندگان سبز رنگ قرار دارد، و برای آنها قندیلها (چراغهایی) است که به عرش آویخته شده‌اند، و درهر جای بهشت که بخواهند می‌روند، سپس به طرف این قندیل‌ها (چراغ‌ها) برمی‌گردند، پروردگارشان به آنان نگاهی می‌کند، و می‌فرماید: آیا چیزی میل دارید؟ می‌گویند: اشتهای چه چیزی را داشته باشیم درحالی که در هر جای بهشت، که بخواهیم می‌رویم، خداوند این سؤال را سه بار تکرار می‌کند، وقتی که (شهداء) می‌بینند رها نمی‌شوند مگر اینکه چیزی را درخواست کنند، می‌گویند: پروردگارا! می‌خواهیم ارواح ما به اجسادمان برگردانده شود تا یک بار دیگر در راه تو کشته شویم، وقتی خداوند می‌بیند هیچ نیازی ندارند، آنان را به حال خود رها می‌کند».

از انس روایت است که ربیع دختر براء، مادر حارثه بن سراقه، نزد پیامبر جآمد و گفت: ای رسول خدا! آیا در مورد حارثه برایم سخن نمی‌گوئی - حارثه در روز جنگ بدر تیری نامعلوم به او برخورد کرد و او را کشت - اگر در بهشت باشد صبر می‌کنم، و اگر غیر آن باشد تا بتوانم بر اوگریه می‌کنم. پیامبر جفرمود: (یا أم حارثه إنها جنان في الجنة، وإن ابنك أصاب الفردوس الأعلی) [۱۵۰۵]«ای ام حارثه در بهشت باغ و باغات زیادی وجود دارد، و پسرت به فردوس اعلی رسیده است».

از مقدام بن معدیکرب روایت است که پیامبر جفرمود: (للشهید عند الله ست خصال، یغفر له في أول دفعة، ویری مقعده في الجنة، ویجار من عذاب القبر، ویأمن من الفزع الأكبر، ویوضع علی رأسه تاج الوقار، الیاقوتة منها خیر من الدنیا وما فیها، ویزوج ثنتین وسبعین زوجة من الحور العین، ویشفع في سبعین من أقربائه) [۱۵۰۶]«شهید نزدخدا شش خصلت دارد: با ریخته شدن اولین قطرۀ خون او گناهان بخشیده می‌شود، و جایگاهش را در بهشت می‌بیند و از عذاب قبر محفوظ می‌ماند و از فزع اکبر (هول قیامت) در امان می‌ماند و بر سرش تاج وقار گذاشته می‌شود، که تنها یک یاقوت از آن از دنیا و آنچه در آن است بهتر است، و هفتاد و دو زن از حوریان (چشم‌درشت) بهشتی را به ازدواجشش درمی‌آورند، و برای هفتاد نفر از نزدیکانش شفاعت می‌کند».

از ابوهریره روایت است که پیامبر جفرمود: (الشهید لایجد ألم القتل إلا كما یجد أحدكم ألم القرصة) [۱۵۰۷]«شهید درد کشته شدن را احساس نمی‌کند مگر به اندازه درد نیشگون».

[۱۵۰۴] صحیح: [مختصر م ۱۰۶۸]، م (۱۸۸۷/۱۵۰۲/۳)، ت (۴۰۹۸/۲۹۸/۴). [۱۵۰۵] صحیح: [ص. ج ۷۸۵۲]، خ (۲۸۰۹/۲۵/۶)، ت (۳۲۲۴/۹/۵). [۱۵۰۶] صحیح: [ص. جه ۲۲۵۷]، ت (۱۷۱۲/۱۰۶/۳)، جه (۲۷۹۹/۹۳۵/۲). [۱۵۰۷] حسن صحیح: [ص. جه ۲۲۶۰]، ت (۱۷۱۹/۱۰۹/۳)، جه (۳۸۰۲/۹۳۷/۲)، نس (۳۶/۶).