استطاعت چیست؟
استطاعت در باب حج عبارت است از: علاوه بر سلامت جسمی، مازاد بر مخارج افراد تحت تکفل، مقدار مالی داشته باشد که در رفت و برگشت او را کفایت کند و امنیت راه:
دلیل شرط بودن سلامتی برای فرضیت حج، حدیث ابن عباس است: (أن امرأة من خثعم قالت: یا رسول الله، إن أبی أدركته فریضة الله في الحج شیخا كبیرا، لایستطیع أن یستوی علی الراحلة، فأحج عنه؟ قال: حجی عنه) [۸۵۱]. «زنی از قبیله خثعم گفت ای رسول خدا! حج بر پدرم واجب شده است اما او مردی مسن است و نمی‌تواند بر شتر بنشیند آیا به جای او حج کنم؟ پیامبر جفرمود: به جای او حج کن».
دلیل اینکه حج‌کننده باید مقدار مالی داشته باشد که از نیاز او و افراد تحت تکفلش اضافی باشد، فرموده پیامبر جاست:
(كفی بالـمرء إثما أن یضیع من یقوت) [۸۵۲]«برای گناهکار شدن شخصی همین کافی است که حق افراد تحت تکفل خود را ضایع کند».
امنیت راه به این دلیل شرط است که ادای حج بدون امنیت موجب ضرر می‌شود، و شریعت از ضرر در هر صورت نهی کرده است.
[۸۵۱] متفق علیه: خ (۱۸۵۵/۶۶/۴)، م (۱۳۳۴/۹۷۳/۲)، ت (۹۳۲/۲۰۳/۲)، د (۱۷۹۲/۲۴۷/۵)، نس ۱۱۷/۵). [۸۵۲] صحیح: [الإرواء ۹۸۹]، د (۱۶۷۶/۱۱۱/۵).