قصاص کمتر از نفس (قصاص اعضاء)
همچنانکه قصاص در نفس ثابت است، در کمتر از آن نیز ثابت است؛ به دلیل فرموده خداوند متعال:
﴿وَكَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞ﴾[المائدة: ۴۵].
«و در آن (تورات) بر آنان مقرر داشتیم که انسان در برابرانسان (کشته شود) و چشم در برابر چشم (کور شود) و بینی در برابر بینی (قطع شود) و گوش در برابر گوش (بریده شود) و دندان در برابر دندان (کشیده شود) و جراحتها قصاص دارد».
این حکم اگرچه بر امتهای قبل از ما واجب شده، برای ما نیز لازم‌الاجرا است، چون پیامبر جآن را تثبیت کرده است.
بخاری و مسلم از انس بن مالک سروایت کرده‌اند که: رُبَیِّع بن نضر بن انس دندان پیشین کنیزی را شکست، بستگان ربیع به کنیز پیشنهاد قبول خسارت کردند ولی بستگان کنیز قبول نکردند و گفتند: باید قصاص شود، برادر ربیع، انس بن نضر آمد و گفت: ای رسول خدا ایا دندانهای ربع شکسته می‌شوند؟ قسم به ذاتی که تو را به حق مبعوث کرده است نباید دندان‌هایش شکسته شوند، پیامبر جفرمود: (یا أنس كتاب الله القصاص) «ای انس حکم کتاب خدا قصاص است».
آن قوم رضایت دادند و ربیع را بخشیدند، پیامبر جفرمود: (إن من عباد الله من لو أقسم علی الله لأبره) [۱۴۵۰]«از میان بندگان خدا کسانی هستند که اگر بر خدا سوگند یاد کنند، خداوند سوگندشان را نمی‌شکند».
[۱۴۵۰] صحیح: [ص. ج ۲۲۲۸]، خ (۲۷۰۳/۳۰۶/۵)، د (۴۵۶۶/۳۳۳/۱۲)، ن (۲۷/۸)، جه (۲۶۹۴/۸۸۴/۲).