۴- مؤلفه القلوب
مؤلفه القلوب چند دسته‌اند:
گروه اول: زکات به آنها داده می‌شود تا اسلام بیاورند، همچنان که پیامبر جاز غنائم حنین به صفوان بن أمیه داد در حالی که صفوان زمان غزوه حنین هنوز مشرک بود. صفوان بن أمیه گفت: «فلم یزل یعطینی حتی صار أحب الناس إلی، بعد أن كان أبغض الناس إلی» [۸۲۲]«پیوسته (پیامبر) به من صدقه می‌داد تا محبوب‌ترین مردم نزد من شد، بعد از آنکه مبغوض‌ترین مردم نزد من بود».
گروه دوم: زکات به آنها پرداخت می‌شود تا اسلام‌شان نیکو گردد و قلب‌شان بر اسلام ثابت شود همچنان که پیامبر جروز غزوه حنین به جماعتی از مبارزان و اشراف آزاد شده یکصد شتر داد و فرمود: (إنی لأعطی الرجل، وغیره أحب إلی منه، خشیة أن یكبه الله علی وجهه في نار جهنم) [۸۲۳]«گاهی من به کسی چیزی می‌دهم در حالیکه دیگران (ی که به آنها نداده‌ام) نزد من محبوبترند، (فقط بخاطر) ترس اینکه مبادا اگر به او ندهم مرتد شود، وخداوند وارونه اورا در آتش اندازد».
در صحیح بخاری و مسلم از ابوسعید روایت است: (أن علیا بعث إلی النبي جبذهیبة في تربتها من الیمن فقسمها بین أربعة نفر: الأقرع بن حابس، عیینة بن بدر، علقمة بن علائة، وزید الخیر وقال: أتالفهم) [۸۲۴]«علی طلا اندودی را با خاکش از یمن برای پیامبر جفرستاد، پیامبر آن را بین چهار نفر تقسیم کرد: أقرع بن حابس، عیینه بن بدر، علقمه بن علائه و زید الخیر و فرمود: دل‌هایشان را برای اسلام بدست می‌آورم».
گروه سوم: قومی که زکات به آنها داده می‌شود به امید اینکه بزرگان آن قوم مسلمان شوند.
دسته‌ی چهارم: کسانی که زکات به آنها داده می‌شود تا زکات را از زیردستان خود جمع‌آوری کرده یا ضرررا از اطراف مملکت اسلامی و حوزه مسلمانان دور کنند. و الله أعلم.
[۸۲۲] صحیح: [مختصر م ۱۵۸۸]، م (۱۰۷۲/۱۶۸/۷۵۴/۲)، د (۲۹۶۹/۲۰۵ - ۲۰۸/۸)، (نس ۱۰۵ و ۱۰۶/۵). [۸۲۳] متفق علیه: خ (۲۷/۷۹/۱)، م (۱۵۰/۱۳۲/۱)، د (۴۶۵۹/۴۴۰/۱۲)، نس (۱۳۰/۸). [۸۲۴] متفق علیه: خ (۴۳۵۱/۶۷/۸)، م (۱۰۶۴/۷۴۱/۲)، د (۴۷۳۸/۱۰۹/۱۳).