محل انجام سجده سهو
واضح‌ترین اقوال بیانگر این است که محل سجده‌ی سهو بر حسب اینکه علت آن اضافه کردن چیزی در نماز یا وجود نقصی در آن، و یا شک و تلاش برای حصول اطمینان یا شک و مبنا قرار دادن یقین باشد، فرق می‌کند. این قول علاوه بر اینکه عمل به تمام احادیث سجده را در بردارد(*)، تفاوت‌های معقولی را هم بیان کرده است:
اگر نقصی در نماز روی دهد مانند ترک تشهد اول، نقص آن باید جبران شود، و آن بوسیلۀ سجده سهو قبل از سلام جبران می‌شود، چون سلام، پایان نماز است، و اگر چیزی به نماز مانند یک رکعت اضافه شد، سجده سهو باید بعد از سلام ادا شود؛ چراکه در یک نماز دو افزوده (رکعت اضافی و سجده سهو) با هم جمع نمی‌شوند، و چون سجده سهو برای خوار کردن شیطان است، و بمنزله نمازی مستقل است که نقض نماز را جبران می‌کند، و پیامبر اکرم جدو سجده سهو را بمنزله یک رکعت به حساب آورده است.
همچنین اگر در نماز شک کرد و برای رسیدن به صواب تلاش کرد، در اینصورت نمازش را کامل کرده است و دو سجده برای خوار کردن شیطان است، لذا باید بعد از سلام باشد و اگر سلام داد در حالی که قسمتی از نمازش را نخوانده بود سپس آنرا کامل کرد نمازش کامل و سلام اول اضافی به حساب می‌آید و در این حالت سجده سهو باید بعد از سلام باشد؛ چراکه سجده در این صورت تنها برای خوار کردن شیطان است.
اما هرگاه شک کرد ولی نتوانست صواب راتشخیص دهد، دو حالت پیش می‌آید، یا چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت، اگر پنج رکعت خوانده باشد دو سجده نمازش را زوج می‌کند تا مانند حالتی باشد که شش رکعت خوانده نه پنج رکعت و در این حالت سجده سهو قبل از سلام است.
در این قولی که ما تأیید کردیم، علاوه بر اینکه به همه‌ی احادیث عمل شده، مطابق با قیاس صحیح نیز، درمواردی که نصی وجود ندارد، می‌باشد، واین الحاق غیر منصوص (آنچه در روایت نیامده) به آنچه منصوص است (در روایت آمده) می‌باشد [۴۶۷].
[۴۶۷] مجموع الفتاوی احمد عبدالحلیم الحرانی (۲۴/۲۳).