مختصر فقه از کتاب و سنت

حج کودک، دیوانه و برده

حج بر کودک و دیوانه و برده واجب نیست چون پیامبر جمی‌فرماید:

(رفع القلم عن ثلاثة: عن الـمجنون حتی یفیق، وعن النائم حتی یستیقظ، وعن الصبی حتی یحتلم) [۸۴۸]«تکلیف از سه دسته برداشته شده است: از دیوانه تا هوشیار شود، از به خواب رفته تا بیدار شود و از بچه تا بالغ شود».

حج بر برده هم واجب نیست؛ چون مشغول خدمت سیدش است و توانایی انجام حج را ندارد، البته اگر کودک یا برده مراسم حج را بجای آورند، حج آنها صحیح است ولی جای حج واجبی را که بعد از بلوغ کودک و آزادی برده واجب می‌شود، نمی‌گیرد:

از ابن عباس روایت است: زنی، کودکی را نزد پیامبر جآورد و گفت: آیا حج این بچه صحیح است؟ پیامبر جفرمود: (نعم ولك أجر) [۸۴۹]«بله و برای تو نیز اجر هست».

همچنین از ابن عباس روایت است که پیامبر جفرمود: (أیما صبی حج ثم بلغ فعلیه حجة أخری، وأیما عبد حج ثم عتق فعلیه حجة أخری) [۸۵۰]«هر کودکی که حج کرد سپس بالغ شد حجی دیگر بر او واجب است و هر برده‌ای حج را بجای آورد و سپس آزاد گردید حجی دیگر بر او واجب است».

[۸۴۸] تخریج در ص (۷۴). [۸۴۹] صحیح: [مختصر م ۶۴۸]، م (۱۳۳۶/۹۷۴/۲)، د (۱۷۲۰/۱۶۰/۵)، نس (۱۲۲۰/۵). [۸۵۰] صحیح: [الإرواء ۹۸۶]، هق (۱۵۶/۵).