مختصر فقه از کتاب و سنت

آنچه بر ملتقط (یابنده) واجب است

هر کس مالی را پیدا کرد، بر او واجب است که نوع و تعداد آنرا مشخص کرده، و شخص عادلی را بر آن شاهد گرفته، و سپس آنرا نزد خود نگه دارد، و تا یک سال در میان مردم اعلام کند، اگر کسی نشانه آنرا گفت، به او بدهد، هرچند بعد از یک سال هم باشد، در غیر اینصورت می‌تواند از آن استفاده کند:

از سوید بن غفله روایت است: «ابی بن کعب را دیدم، او گفت: کیسه‌ای را پیدا کردم که در آن صد دینار بود. نزد پیامبر جرفتم فرمود: به مدت یکسال آنرا اعلام کن، یکسال اعلام کردم، سپس نزد پیامبر جآمدم فرمود: به مدت یکسال دیگر اعلان کن، باز یک سال دیگر اعلام کردم، سپس برای بار سوم نزد پیامبر جآمدم فرمود: کیسه، سر بند آن و مقدار پول را به خاطر بسپار، اگر صاحبش آمد (آنرا به او بده)، در غیر اینصورت از آن استفاده کن، من هم از آن استفاده کردم، پس از مدتی صاحبش را در مکه دیدم، (ابی بن کعب) گوید: به یاد ندارم که بعد از سه سال بود یا یکسال» [۱۲۰۹].

از عیاض بن حمار روایت است که پیامبر جفرمود: (من وجد لقطة فلیشهد ذا عدل أو ذوی عدل، ثم لایغیره ولایكتم، فإن جاء ربها فهو أحق بها، وإلا فهو مال الله یؤتیه من یشاء) [۱۲۱۰]«هرگاه کسی لقطه (گمشده)ای را پیدا کرد باید یک یا دو نفر عادل را شاهد بگیرد و از تغییر دادن و پنهان کردن آن خودداری کند. اگر صاحبش پیدا شد به آن سزاوارتر است در غیر اینصورت، آن مال خدا است به هر کسی که بخواهد، می‌دهد (یعنی شخص یابنده می‌تواند از آن استفاده کند)».

[۱۲۰۹] متفق علیه خ (۲۴۲۶/۷۸/۵)، م (۱۷۲۳/۱۳۵۰/۳)، ـ (۱۳۸۶/۴۱۴/۲)، جه (۲۵۰۶/۸۳۷/۲)، د (۱۶۸۵/۱۱۸/۵). [۱۲۱۰] صحیح: [ص. جه ۲۰۳۲]، جه (۲۵۰۵/۸۳۷/۲)، د (۱۶۹۳/۱۳۱/۵).