بحثی درباره کتاب‌های جرح و تعدیل:
گفت: وجه سوم: متصل [۳۸۵]کردن روایت به کتاب‌های جرح و تعدیل دشوار یا غیرممکن است و به شیوه‌ای که عادلانه باشد نمی‌توان گفت صحیح است.
من هم می‌گویم: معترض [خداوند به او توفیق دهد] مشکوک و سرگردان است که آیا این امور سخت است یا ناممکن؟ او همیشه این شک خود را در این باره تکرار می‌کند و کسی که شک دارد در ناممکن بودن کاری یا امکان آن نمی‌تواند بر کسی که ادعای امکان آن را می‌کند اعتراض وارد کند تا شک خود را برطرف کند، و یقین کامل پیدا کند که امکان ندارد، و اگر معترض یقین پیدا کند که ناممکن است تکلیف بر او ساقط می‌گردد چون تکلیف به چیزی که توانایی آن را نداشته باشیم نمی‌شود. و جای تعجب است که کتاب‌های (جرح و تعدیل) را خاص کرده به ناممکن بودن یا دشوار بودن! و این را از قبیل قیاس بر مجرد وجود خود کرده است، و چون وقتی بر او دشوار بوده و نتوانسته آن را یاد بگیرد، بخاطر اینکه از علمای این علم شریف دور بوده، گمان می‌کرده به خاطر امری است که به این علم برمی‌گردد، او باید [خداوند اصلاحش کند] تلاش بکند تا این علم را یاد بگیرد،
براستی دشوار بودن کتاب‌های جرح و تعدیل بر او عرضی است نه ذاتی، چون طالبان حدیث کتاب‌هایش را محفوظ نگه می‌دارند و به آن گوش فرا می‌دهند، و استادان آن علم امروزه در تمام شهرهای بزرگ اسلامی موجود هستند، و اگر دوستدار علم هستید در هر کجا باشید آن را طلب کن و هر چند مکان آن دور باشد برای تحصیل آن سفر کن، و بر پهلو نشین و بگو: راه‌های حدیث پیامبر جو تفسیر کتاب خداوند را نمی‌دانم تو اضافه کرده‌ای بر آن کسانی که پیامبر خدا جآن‌ها را ذم کرده از اهل بدعتی که می‌گویند: ما فقط کتاب خداوند را می‌شناسیم، پس چگونه است کسی که هم شناخت کتاب خداوند و هم شناخت سنت پیامبر را انکار کند!؟ و از این به خداوند پناه می‌برم. با وجود این در شناخت کتاب‌های جرح وتعدیل به شرط گرفته نشده که از کتاب‌های باشند که امامان مشهور به حفظ و امانت بر صحت آن‌ها نص گذاشته باشند تا کلام کسی که از او راجح‌تر است یا همانند او است با آن معارضه کند [همانگونه که در جای خودش درباره آن بحث می‌شود] و فقط بخاطر شناخت احادیث زیادی که در مسندها می‌باشد به آن‌ها احتیاج است، مسندهای که مؤلفان آن‌ها معتقد نبوده‌اند تمام احادیثی که در آن‌ها روایت شده‌اند صحیح باشند، و به همین خاطر حافظان حدیث آمده‌اند تمام احادیثی که به آن‌ها احتیاج باشد را از احادیث احکام و عقاید و قواعد جمع‌آوری کرده‌اند، و درباره آن‌ها صحبت کرده‌اند، و تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند، و از خداوند می‌خواهم از طرف مسلمانان بهترین پاداش نیکوکاران را به آن‌ها عطا کند.
و همینطور کسی که در ارسال حدیث نقصی نداشته باشد این اشکال بر او وارد نمی‌گردد، و من این کلامی که در رد صحبت‌های او آوردم شامل چهار وجه می‌شود که بعد از اینکه آن را به مجمل آوردم به فکرم خطور کرد تو به آن‌ها فکر کن.
[۳۸۵] در (س) «إبطال» می‌باشد که تحریف است.