طبقات صحابه
علمای حدیث شناسی در کتابهای (علوم الحدیث) بصورت مختصر و در کتابهای: (معرفة الصحابة) بصورت مفصل توضیح دادهاند که صحابهشبه دوازده طبقه تقسیم میشوند:
طبقه اول: پیشگامامان اولیه هستند که در مکه اسلام را پذیرفتهاند مانند: خلفای چهارگانه
طبقه دوم: صحابه دار الندوة هستند.
طبقه سوم: مهاجران حبشه هستند.
طبقه چهارم: اصحاب عقبه اولی هستند.
طبقه پنجم: اصحاب عقبه دوم هستند.
طبقه ششم: اولین مهاجرانی هستند که پیش از اینکه پیامبر وارد مدینه شوند در قباء به او ملحق شدند.
طبقه هفتم: مجاهدان بدر.
طبقه هشتم: مهاجرین ما بین بدر و حدیبیه.
طبقه نهم: اهل بیعة الرضوان.
طبقه دهم: کسانی که در بین حدیبیه و فتح مکه هجرت کردند.
طبقه یازدهم: مسلمانان فتح مکه.
طبقه دوازدهم: بچهها و کودکانی هستند که در روز فتح مکه و در حجة الوداع و غیره پیامبر را دیدند.
ابن صلاح میگوید [۴۷۸]: برخی از علما بر این طبقهها افزودهاند، و اما ابن سعد آنان را فقط پنج طبقه قرار داده است.
ابن عبدالبر در خطبه: «الاستیعاب» میگوید: خداوند میفرماید:
﴿مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ﴾[الفتح: ۲۹].
«محمد فرستاده خداست، و کسانی که با او هستند در برابر کافران تند و سرسخت و نسبت به یکدیگر مهربان و دلسوزند. ایشان را در حال رکوع و سجود میبینی آنان همواره فضل خدای را میجویند و رضای او را میطلبند. نشانۀ ایمان بر اثر سجده در پیشانیهایشان نمایان است».
و میگوید: «و تمام کسانی که او را مشاهده کردهاند و با او ایمان آوردهاند از لحاظ ایمان و عقیده در یک رتبه نیستند، بلکه چنانچه خداوند برخی از پیامبران را بر برخی دیگر برتری داده است، مسلمانان نیز همین طور هستند، الحمدلله رب العالمین).
و در آن چیزهای هست که دلالت میکند آنان از نکات ریز تفضیل، و شناخت مشاهیر از مجهولان مطلع بودند.
ای کسی که با احادیث انسانهای فرومایه و اختلاط آن با احادیث صحابه، بر اهل سنت اعتراض میکنید، از احادیث آن صحابههای اعلام که در نهایت پاکی و خلوص هستند و صاحبان خود و عقل بر تکیه زدن بر آن اجماع دارند پیروی کن، و شک و تردید ایجاد کردن در صحت کتابهای حدیث رارها کن، و از ضایع کردن سنت و کتاب بیم داشته باش، و جان خویش را با نگهداری آنچه که پروردگار ضامن آن است خوشبخت کن.
[۴۷۸] علوم الحدیث (ص / ۴۹۵).