روایت زیدیه از کتابهای حدیث أهل سنت و تکیه بر آن
بحث دهم:
شما یا تمسک به اجماع سکوتی را ناپسند و استدلال به آن را حرام میدانید یا نه، و اگر آن را ناپسند و حرام بدانید لازمه آن گناهکار دانستن بیشتر امت اسلامی و امامان است چون آنان استدلال به اجماع سکوتی را جایز میدانند، امام منصور بالله در «الصفوة» و برخی از امامان و علمای شیعه و بقیه علمای عراق آن را ذکر میکنند، و بیشتر اجماعهای ذکر شده از این نمونه است.
و اگر تمسک به اجماع سکوتی را ناپسند و حرام نمیدانید، ظاهر از اقوال امامان و پیروان زیدیه «اهل بیت» موافقت با بقیه علماء از محدثین و فقهاء و اهل سنت در صحیح دانستن احادیث این کتابهاست.
و بخاطر این گفتیم: ظاهراً بر آن اجماع دارند، چون استدلال به احادیث این کتابها در کتابهای زیدیه مشاهده میشود، و در بین علمای آنان بدون انکار شائع است، امام احمد بن سلیمان در کتابش از آن کتابها روایت میکند [۴۹۱]، به شیوهای که موجب اذعان به صحت آن احادیث است، احمد بن سلیمان کتابش را درباره «احادیث احکام» نوشته است، و در خطبه کتاب به روایت از آن کتابها تصریح میکند، و آن احادیث را از احادیث اهل بیت جدا نمیکند، در آن با دقت فکر کن.
و همچنین امام منصور بالله در بسیاری از تألیفاتش، مانند کتاب: «العقد الثمین» [۴۹۲]بر صحت آن کتابها تصریح میکند.
و همچنین علامه حسین بن محمد [۴۹۳]در کتابش [۴۹۴]به روایت کردن از آن کتابها بشیوه استدلال تصریح میکند و کتاب وی درباره حدیث در جایگاهی است که هیچ کدام از زیدیان مانند آن را ننوشتهاند.
و علی بن یحیی و شلی [۴۹۵]در تعلیقی [۴۹۶]بر کتاب «اللمع» که منبع اصلی زیدیه است میگوید: کتاب الموطأ و یا سنن ابی داود برای شناخت مجتهد از حدیث کفایت میکند.
و همچنین قاضی علامه عبدالله بن حسن دواری [۴۹۷]در تعلیقش بر «الخلاصة» [۴۹۸]میگوید: کتاب «أصول الأحکام» و یکی از کتابهای صحیح مشهور برای مجتهد کفایت میکند، و همچنین علامه شیعه: علی بن عبدالله بن ابی خیر [۴۹۹]در تعلیقش بر «الجوهرة» [۵۰۰]میگوید: کتاب جامعی مانند «سنن ابی داود» و غیره برای بیشتر اخبار شرعی کفایت میکند.
و این کتابهای مشهور و متداول و منبع اساسی علما و محققان اولیه و اواخر زیدیه است که تصریح به صحت «سنن ابی داود» و امثال آن از کتابهای سنن مینمایند، پس درباره صحیح بخاری و مسلم چه فکر میکنید؟! و این مشهور و شایع است و هیچ یک از آنان منکر نبودهاند، پس چگونه منکر کسی میشوید که میگوید: مسند حدیث بخاری و مسلم صحیح هستند، و تهمت مخالفت اهل بیت و پیروانشان را به او میزنید؟
خلاصه مطلب معترض تنها میتواند نقل نماید که برخی مردم در دورانی آن را مردود دانستهاند، و این نقل ذاتاً ظنی و نادر است، و نادر ظنی در دورهای در اجماع علماء دوره دیگری اشکال ایجاد نمیکند، و با توجه به اینکه بسیاری علما این نظر را دارند راهی برای تکذیب مدعی این اجماع وجود ندارد، و ما بسیاری از علماء را مشاهده کردهایم که اجماع سکوتی را در این باره و کمتر از آن ثابت کردهاند.
[۴۹۱] وی: احمد بن سلیمان بن محمد بن مطهر متوکل علی الله، و یکی از امامان زیدیه است (ت ۵۶۶ ه) «الأعلام» (۱/۱۳۲)، و «مصادر الفکر» (ص / ۵۸۸-۵۹۱). و نام کتابش: اصول الأحکام است، و هفت نسخه خطی از آن در کتابخانه غربی «جامع کبیر صنعاء» وجود دارد، و قدیمیترین آن در سال (۱۰۵۴ ه) نوشته شده است، الفهرس (ص / ۵۰-۵۲). [۴۹۲] «العقد الثمین فی تبیین أحکام الائمه الهادین و رد شبه الروافض الغالین» و نسخهای از آن در موزه انگلیس» و دیگری در «جامع الکبیر» قم(۶۶۲ ه) وجود دارد. [۴۹۳] او: حسین بن محمد بن احمد بن یحیی یحیوی، و از خاندان هادی است، و یکی از علمای زیدیه (ت ۶۶۲ ه) است، «الأعلام» (۲/۲۵۵)، و «مصادر الفکر» (ص / ۱۲۰). [۴۹۴] شفاء الأوام الممیز بین الحلال و الحرام نویسنده پیش از اتمام وفات کرد، و خواهرزادهاش آن را تمام کرده و چند نسخه خطی در کتابخانه غربی «جامع کبیر» وجود دارد. و قاضی عبدالعزیز ضمدی احادیث کتاب را در چند جلد بزرگ تخریج کرده است، و نسخه خطی از آن در دست زرکلی/«الأعلام ۲/۲۵۵) بوده است، و چند نسخهای در جامع الکبیر «مصادر الفکر» (ص / ۶۱) وجود دارد. و علامه شوکانی بر کتاب حاشیهای تألیف کرده است، و به نام «و بل الغمام علی شفاء الأوام» نام نهاده است، و در دو جلد چاپ شده است، و بعنوان پایان نامه دکترا در دانشگاه امام ریاض بررسی و تحقیق شده است. [۴۹۵] علی بن یحیی بن حسن بن راشد و شلی است، و از فقهای زیدیه ( ت ۷۷۷ ه) است، مصادر الفکر (ص / ۲۰۹). [۴۹۶] نسخهای از آن در کتابخانه الجامع (۱۰۰۹ - فقه) وجود دارد. [۴۹۷] از بزرگترین علمای عصر خویش در یمن بود، و منزلتی شایسته داشت، و پارسا و وارسته، و از استادان ابن وزیر بود، (ت ۸۰۰ ه)، البدر الطالع (۱/۳۸۱)، و مصادر الفکر (ص / ۲۱۳). [۴۹۸] و بر کتاب «الخلاصة» دو شرح به نامهای (جوهرة الغواص فی شرح خلاصة الرصاص) و (شریدة القناص علی خلاصة الرصاص) دارد. [۴۹۹] علی بن عبدالله بن ابی الخیر الصائدی (ت ۷۹۳ ه)، مصادر الفکر (ص / ۱۷۶-۳۱۱). [۵۰۰] (جوهرة الاصول و تذکرة الفحول) از مشهورترین کتاب اصول در یمن است، تألیف احمد بن محمد رصاص «ت ۶۵۶ ه« است، و چند نسخه از آن در «جامع کبیر» یمن وجود دارد. مصادر الفکر (ص / ۱۷۳).