فصل دوم: تحقیق در تعریف صحابی
قول برتر در معانی «صحابی» از لحاظ وضع لغوی آنچه که محدثین گفتهاند جایز است، و اما از لحاظ عرف بکار رفته «هنگامی که این لفظ بکار میرود و بدون قرینه است» قطع نهادن در آن بر نقل و روایت «متواتر لفظی و متواتر معنوی» توقف میکند، و این در هر دو قول نیست و با نبودن آن، قطعیت غیر ممکن و قول «الصحبة» گسترش مییابد.
و راز این مسأله: چیزهای عرفی به حسب اختلاف اهل عرف از لحاظ زمانی و مکانی و دینی تغییر میکند، چون گاهی طائفهها و اهل فنی بر اصطلاحی هستند، و دیگران بر خلاف آن هستند، پس مفهوم از اصطلاح هر طائفهای: چیزی است که قصد آن میکنند.
مثال: لفظ (کلام) این لفظ در اصطلاح نحویان: لفظ مفید است، و در اصطلاح متکلمان: لفظی است از دو یا چند حروف تشکیل شده باشد، و مانند آن نیز در لفظ «الصحبة» ممتنع نیست، پس مفهوم از آن «الصحبة» در نزد محدثین آن است که اصطلاحاً بکار میبرند. و در نزد دیگران بالعکس است، و هر کدام از اصطلاح خود استفاده میکنند، و مانع و محدودیتی برای آن نیست. و الله اعلم.
و بقیۀ آنچه که [معترض] ذکر کرده است شامل دو مسأله است.
مسأله اول: درباره کسانی است که با علیسجنگ و کشمکش کردند. و بصورت مختصر ذکر کرده است، سپس دوباره با کمی تفصیل تکرار میکند، و ما جواب آن را در جای مناسب با تفصیل میآوریم.
مسأله دوم: قبول اعراب است، و دوباره آن را با تفصیل تکرار کرده است.