متشابه کدام است
مقدمه سوم: متشابه در قرآن مجاز نیست، چون مجاز به هنگام نزول قرآن نزد عامه عرب و بت پرستان، و هر عرب زبانی [چه مسلمان یا غیر مسلمان] معروف بود، ولی متشابه بالعکس آن، آیا ملاحظه نمی‌کنید همه آن‌ها معنای این آیه را فهم می‌کردند:
﴿وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ﴾[الإسراء: ۲۴].
«و بال تواضع مهربانی را برایشان فرود آور».
و امثال آن. اگر بگویید: متشابه چیست؟ می‌گویم: به نظر من متشابه آن است که انسان معنایش را نمی‌داند، و بر دو قسم است:
قسم اول: آنست که عقل انسان حکمت آن را نمی‌داند مانند: کسانی که معلوم است جهنمی هستند ولی فرشتگان از آنان سؤال می‌کنند، و او نیز جواب می‌دهد.
قسم دوم: انسان آن را جز از طریق «سماعی» نمی‌داند مانند: سخن گفتن آسمان، زمین، مورچه، و امثال آن که در روایت آمده است، ولی قسم اول سخت‌تر است، و دلیل متشابه بودنش نیاز به تأویل آن دارد، چنانچه، قرآن در قصه موسی و خضر (علیهما السلام) می‌فرماید:
﴿سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا٧٨﴾[الكهف: ۷۸].
«من تو را از حکمت و راز کارهائی که در برابر آن‌ها نتوانستی شکیبایی کنی آگاه می‌سازم».
و دلیل در این آیه چنانچه قبلاً ذکر کردم آشکار است، و الله اعلم.