سبب خطایی معترض:
و معترض بخاطر دو سبب محدثین را به ضلالت و گمراهی نسبت میدهد [۶۰۸]:
سبب اول: به نظر وی محدثین منسوب به حشویه است و لذا گمان میبرد که محدثین همان حشویه هستند، چنانچه در رسالهاش آنان را به حشویه نام مینهد، و گناهی در جهل محض بر معترض نیست، زیرا عامه مسلمانان نمیدانند که حشویه چیست؟ و نمیدانند که این نسبت غیرمقبول است، بلکه جرم او تنها تهمتزدن با ظن دروغین، و مناقشه با علما بدون علم و شناخت است [۶۰۹].
و هر کسی که مقداری عقل و دانش داشته باشد میداند که محدثین ریزبین و ارجمند دشمنان حشویه هستند، و از هر کسی بیشتر به این طائفه گمراه نفرت داشتهاند، و حشویه بخاطر اینکه احادیث نادرست و غلط را داخل احادیث صحیح میکردند به حشویه نامگذاری شدند، نفیس علوی آن را از نشوان بن سعید حمیدی روایت کرده است و فرزندش محمد بن نشوان در کتابش [۶۱۰]چیزی را ذکر میکند که بر این دلالت میکند و میگوید: حشویه بخاطر اینکه هر حدیثی را بدون انکار قبول میکردند به حشویه نامگذاری شدند.
[۶۰۸] در علم لغت علّامه بوده است (ت /۵۷۳ ه) «إرشاد الأریب» (۱۹/۲۱۸) بغیة الوعایة (۲/۳۱۲). [۶۰۹] ت (۶۱۰ ه)، «هدیة العارفین» (۲/۱۰۹)، و «الأعلام» (۷/۱۲۳). [۶۱۰] «ضیاء العلوم فی مختصر شمس العلوم» تألیف فرزند، و نام کتاب پدر «شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم»، «کشف الظنون» (ص /۱۰۶۱).