تألیفاتی درباره صحابه
علماء کتاب‌های زیادی درباره شناخت صحابه نوشته‌اند مانند:
۱- الصحابة [۴۶۷]: تألیف ابن حبان، در چند جلد اختصار شده است.
۲- معرفة الصحابة [۴۶۸]: تألیف ابن منده، کتاب نفیسی است، و ابو موسی مدینی تعلیق مفصلی بر آن دارد [۴۶۹].
۳- الصحابة [۴۷۰]: تألیف ابو نعیم اصفهانی، کتاب بسیار با ارزشی است.
۴- معرفة الصحابة [۴۷۱]: تألیف عسکری.
۵- أسد الغابة في معرفة الصحابة [۴۷۲]: تألیف ابو الحسن علی بن محمد بن اثیر جزری، این کتاب جامع‌ترین کتاب در این زمینه است، و در بین کتاب ابن منده و تعلیق ابو موسی، و کتاب ابو نعیم، و الاستیعاب و غیره جمع آوری کرده است.
و جماعتی مانند: (حافظ ابو عبدالله ذهبی آن را تلخیص کرده‌اند [۴۷۳]، و زین الدین با چند نام بر آن تعلیق گذاشته است که تا آن وقت آن تعلیقات وجود نداشت.
و از جمله آن: الکاشغری است [۴۷۴]و در تواریخ الإسلام [۴۷۵]، و کتب رجال الکتب الستة [۴۷۶]آن‌ها را ذکر کرده‌اند، و نفیس‌ترین کتاب در آن باره کتاب: عز الدین بن اثیر [۴۷۷]، و با آن کتاب‌های نفیس بعضی از آن صحابی را از اعرابی جدا خواهید کرد، بلکه فاضل را از مفضول، و پیشگام را از غیر پیشگام خواهید شناخت.
[۴۶۷] حافظ در «الإصابة» (۱/۳) کتاب ابن حبان را نام برده است، و نسخه‌ای از آن در کتابخانه عارف حکمت در مجموعه رقم (۳۹۰) و نسخه دیگری در کتابخانه دانشگاه ترکیه رقم (۱۱۰۱) موجود است و چاپ گردیده است. و ابن حبان در ابتدای کتابش «الثقات» (۱۶۰۹) اسماء صحابه را ذکر می‌کند. و نگاه کنید به مقدمه تحقیق (معرفة الصحابة) تألیف ابو نعیم (۱/۷۰) و الامام ابن حبان و (دراسة آثار العلمیة) (ص ۴۳۱) تألیف عداب الحمش. [۴۶۸] ابن اثیر در «أسد الغابة» (۱/۱۰) و حافظ در «الإصابة» (۱/۳) آن را ذکر کرده است، و قطعه‌ی از آن در «الظاهریة» رقم (۳۴۴) و جزئی از کتاب در کتابخانه عارف حکمت رقم (۲۷۵) موجود است. ابن منده: نامش محمد بن اسحاق (ت ۳۹۵ ه). [۴۶۹] ابن اثیر در (أسد الغابة) (۱/۱۰) و حافظ در (الإصابة) (۱/۳) و سخاوی در (الإعلان بالتوبیخ) (ص / ۱۶۱) آن را ذکر کرده‌اند. [۴۷۰] نسخه کاملی در دو جلد بزرگ در کتابخانه احمد سوم در ترکیه موجود است، و محمد راضی عثمان در تحقیق نسخه‌ای از کتاب رساله دکتورایش از دانشگاه «الجامعة الإسلامیة» نوشته است. [۴۷۱] او: ابو احمد حسن بن عبدالله عسکری (ت ۳۸۲ ه) است، و سخاوی در «الإعلان و التوبیخ» (ص ۱۶۳) آن را ذکر کرده است. [۴۷۲] نامش: (تجرید أسماء الصحابة) در دو جلد چاپ شده است، (الإصابة) (۱/۳). [۴۷۳] عراقی برای خویش در شرح الألفیتة (ص ۳۴۳) و سخاوی در «الإعلان» (ص / ۱۶۲) آن را ذکر کرده‌اند. [۴۷۴] او: محمد بن محمد بن علی کاشغری (ت ۷۰۵ ه) است، و کتاب «مختصر أسد الغابة» از اوست، و نسخه خطی آن در شستربتی رقم (۳۲۱۳) وجود دارد، زرکلی در «الأعلام» (۷/۳۲) آن را ذکر کرده است بغیة الوعاة (۱/۲۳۰). [۴۷۵] مانند تواریخ ثلاثة بخاری، تاریخ طبری، تواریخ الذهبی، تاریخ ابن کثیر و غیره. [۴۷۶] مانند: (الکمال) مقدسی، و تهذیب الکمال: مزی و فروعش. [۴۷۷] مؤلف از کتاب «الإصابة» تألیف حافظ ابن حجر اطلاع نداشته است، چون حافظ چهل سال به آن مشغول بوده است، و نتوانست به اتمام برساند و دار فانی را وداع گفت. و بروی «المبهمات» باقی ماند، چنانچه سخاوی در «الإعلان بالتوبیخ» (ص / ۱۶۴) و «فتح المغیث» (۴/۷۷) آن را ذکر کرده است، و مؤلف دوازده سال پیش از «حافظ» مرده است، و گرنه کتابش نفیس‌ترین کتاب در این زمینه است، و کتاب بعنوان رساله‌ی علمی در دانشگاه ام القری بررسی شده است.