مقدمۀ مؤلف /

بسم الله الرحمن الرحیم

ثنا باد مر خداوند یکتای چیره وغالب و آمرزنده را که بر روز لباس شب می‌گستراند تا پندی باشد مر خداوندان چشم و دل را و بینائییی باشبد مر آنانی را که صاحبان خرد و اندیشه‌اند و پند پذیر.

خداوندیکه از میان بندگانش عدهء را بیداری نصیب فرمود و آنان را برگزید و در این دنیا نعمت زهد و پارسائی ارزانی و به تداوم فکر و اندیشه، و ملازمت ذکر و پندگیری و مراقبت خویش مشغول داشت و هم آنان را توفیق داد که بر طاعتش پیوستگی کنند و برای سرای آخرت خود را آماده سازند و از آنچه وی را بخشم آورده و سبب هلاکت شود خود را بر حذر داشته و در تحت هر گونه شرائط بر این امور مواظبت و پیوستگی نمایند.

ثنایش می‌گویم و رساترین و پاکیزه‌ترین و شامل‌ترین و بیشترین ثناها را بحضورش تقدیم می‌کنم.

و گواهی می‌دهم که معبود برحقی جز یک الله نیکوکار بخشندهء مهربان نیست. و محمد بنده و فرستاده و حبیب و خلیل خداست، آنکه بسوی راه راست و دین ثابت و برحق هدایتگر است که درودها و سلام خدا بر او و دیگر پیامبران و همهء فرزندان‌شان و دیگر صالحان و نیکوکاران باد.

اما بعد:

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:

و نیافریدم جن و انس را مگر اینکه مرا بپرستند. من از آنان روزی درخواست نکرده و نمی‌خواهم که مرا طعام دهند.( الذاریات: ٥٦ – ٥٧)

این آیه صریح است در آنکه آنان برای عبادت و نیایش آفریده شدند از اینرو بر آنان حق است و سزاوار که برای آنچه آفریده شده‌اند توجه و اهتمام ورزیده و با پارسائی از بهره‌های دنیا اعراض کنند.

زیرا دنیا سرای فناست نه سرای بقا و مرکب عبور است نه منزل شادمانی.

و آغاز گسستن است نه سرای پیوستن.

از این رو مردم بیدار آن فقط عبادتگران و هشیارترین مردم آن پارسایان‌اند.

خداوند می‌فرماید: همانا صفت زندگانی دنیا مانند آبیست که از آسمان فروفرستادیم تا بآن باران انواع مختلف گیاه زمین از آنچه آدمیان وحیوانات به آن تغذیه می‌کنند بروید تا آن هنگام که زمین از خرمی و سبزی بخود زینت بسته و آرایش کرده و مردم خود را بر آن قادر و متصرف پندارند که ناگهان فرمان ما روز یا شب در رسد و آنهمه را درو کند و چنان خشک شود که گوئی دیروز در آن هیچ نبوده، اینگونه آیات مان را برای اهل فکرت بیان می‌کنیم. یونس: ۴۴.

و آیات وارده در این مورد زیاد است.

و چه خوش گفته شاعر عربی که:
همانا خداوند را بندگان زیرکیست که
دنیا را طلاق داده و از فتنه‌ها ترسیدند
در دنیا نگریستند و چون دانستند
که آن جایگاه زندگان نیست
آنرا دریایی انگاشته و اعمال صالحه را در آن بعنوان زورق نجات بکار بردند.

چون حال دنیا چنانست که توصیفش کردم وحال ما هم چنان که گفته آمد پس مکلف را شاید، که راه برگزیدگان و مسلک خداوندان اندیشه و بینائی را برگیرد و به آنچه گفته شد اهتمام ورزیده و به آنچه اشاره رفت خود را آماده سازد و بهترین راه برای این سالک این است که به سنت نبوی جآشنا شود و خود پیدا کند.

خداوند می‌فرماید: با همدیگر به نیکوکاری و تقوی همکاری کنید. [مائده: ۲]

و در حدیث صحیح آمده که رسول الله جفرمود:

خداوند بنده را یاری و اعانت می‌کند تا لحظه ایکه او در صدد یاری و اعانت برادرش باشد.

و هم فرموده است که:

هر آنکه بر کار خیر راهنمائی کند برای وی مثل ثواب عمل داده می‌شود، که برای انجام دهندهء آن ارزانی می‌گردد.

و هم فرموده است که:

به آنکه براه خیری دعوت کند، همان پاداش کسانی که از او پیروی می‌کنند داده می‌شود بدون اینکه از مزدشان کم شود.

و اینکه ایشان برای علی سفرمودند:

پس سوگند به خدا که هرگاه خداوند بوسیلهء تو یک فرد را هدایت کند برایت از شترهای سرخ بهتر است.

از این رو مناسب دیدم مختصری از احادیث رسول اکرم جرا گرد آورم شامل اموری که راهنمائی صاحبش بسوی آخرت و حاصل کنندهء آداب ظاهری و باطنی آن بوده شامل بیم و نوید و دیگر انواع از آداب سالکان راه حقیقت باشد. از احادیث زهد و ریاضت‌های روانی و تهذیب اخلاق و پاکی و مداوای دلها و حفظ و استقامت اعضاء از کجی و انحراف و جز آن از مقاصد عارفان.

و در این مورد بر خود لازم می‌بینم که فقط احادیث صحیح واضح را ذکر کنم و آن را به کتابهای صحاح معروف نسبت دهم و در ابتدای ابواب آیات قرآن کریم را بیاورم و آنچه را که به ضبط و شرح معنای خفی نیاز داشته باشد با اشاراتی زیبا مزین سازم وهرگاه در آخر حدیث بگویم متفق علیه معنایش آنست که حدیث را بخاری و مسلم روایت کرده‌اند.

امیدوارم اگر چنانچه کتاب تمام شود مؤلف را بسوی امور خیر راهنمائی نموده و مانعش از انواع بدی‌ها و مهلکات گردد.

و من از برادری که اندک سودی از آن برد خواستارم که برای من، والدین، مشایخ و دیگر دوستانم و همهء مسلمین دعا کند.

تکیه بر خداوند بخشنده دفارم و کارهایم را به او وا می‌گذارم.

وحسبی الله ونعم الوکيل ولا حول ولا قوة إلا بالله العزيز الحکيم.