۸۱- باب منع از درخواست امارت و بهتر بودن ترک زمامداری و ولایت امر، هرگاه او را معین نسازند و یا مصلحت تقاضا نکند

قال الله تعالی: ﴿تِلۡكَ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ نَجۡعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوّٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فَسَادٗاۚ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ ٨٣﴾[القصص: ۸۳] .

خداوند می‌فرماید: «این سرای بازپسین را به آنانیکه در زمین تکبر نمی‌کنند، و نه فساد می‌نمایند، مقرر می‌داریم و حسن عاقبت برای پرهیزگاران است».

۶۷۴- «وعن أبي سعيد عبد الرحمنِ بن سَمُرةَ س، قال: قال لي رسول اللَّه ج: «يَا عَبدَ الرَّحمن بن سمُرَةَ: لا تَسأَل الإمارَةَ، فَإنَّكَ إن أُعْطِيتَها عَن غَيْرِ مسأَلَةٍ أُعنتَ علَيها، وإن أُعطِيتَها عَن مسأَلةٍ وُكِلتَ إلَيْها، وإذَا حَلَفْتَ عَلى يَمِين، فَرَأَيت غَيرها خَيراً مِنهَا، فَأْتِ الذي هُو خير، وكفِّر عَن يَمينِكَ»» متفقٌ علیه.

۶۷۴- «از ابو سعید عبد الرحمن بن سمره سروایت شده که:

رسول الله ج برایم فرمود: ای عبد الرحمن بن سمره! درخواست امارت مکن، زیرا اگر بدون درخواست، امارت داده شوی بر آن یاری داده می‌شوی، و اگر به اساس درخواستت داده شوی خود بدان موکول می‌گردی، و اگر سوگندی خوردی و غیر آن را بهتر یافتی آنچه را که خیر است، انجام ده و به عوض سوگندت کفاره ده».

ش: ظاهر نهی افادهء تحریم را می‌کند و دلیلش هم این فرمودهء آنحضرت جاست که فرمود: «إنَّا واللَّه لا نُوَلِّي هذَا العَمَلَ أحداً سَأَلَه، أو أحَداً حَرَص عليه» زیرا کسی که خواستار امارت می‌شود و بر آن حرص می‌ورزد از خواسته‌اش، چنین اسنتنباط می‌شود که وی برای نفع اسلام و مسلمین این کار را نمی‌کند، بلکه برای بدست آوردن منافع شخصی به این کار اقدام می‌ورزد.

۶۷۵- «وعن أبي ذرٍ س قال: قال لي رسول اللَّه ج: «يا أبا ذَر أَرَاك ضعِيفاً، وإني أُحِبُّ لكَ ما أُحِبُّ لِنَفسي، لا تَأَمَّرنَّ على اثْنيْن ولا تولِّيَنَّ مال يتِيمِ»»رواه مسلم.

۶۷۵- «از ابو ذر سروایت است که:

رسول الله ج فرمود: ای اباذر! من ترا ناتوان می‌بینم و برایت دوست دارم آنچه را که برای خویش دوست دارم، بر دو نفر امیر مشو! و سرپرستی مال یتیمی را به دوش مگیر».

۶۷۶- «وعنه قال: قلت: يا رسول اللَّه ألا تَستعمِلُني؟ فضَرب بِيدِهِ على منْكبِي ثُمَّ قال: «يا أبا ذَرٍّ إنَّكَ ضَعِيف، وإنَّهَا أَمانة، وإنَّها يوم القيامَة خِزْيٌ ونَدَامةٌ، إلاَّ من أخَذها بِحقِّها، وأدى الذي عليهِ فِيها»» رواه مسلم.

۶۷۶- «از ابو ذر سروایت شده که گفت:

گفتم: یا رسول الله ج! آیا مرا بوظیفهء مقرر نمی‌نمایید؟

آنحضرت جدست خود را به شانه ام زده فرمود: ای اباذر همانا تو ناتوانی! و همانا آن امانت است، و نتیجهء آن در روز قیامت خواری و پشیمانی است، مگر کسیکه آن را بحقش گرفته و واجبی را که در اینمورد بر دوش اوست بجای آورد».

ش: ذم برای کسیست که اهلیت ولایت را ندارد و یا عدالت را در کارش رعایت نمی‌کند و اما آنکه اهل امارت بوده و عدالت را در آن مرعی دارد، فضیلتی بس بزرگ را دارا می‌باشد، و او از جملهء هفت کسیست که خداوند در روز قیامت وی را در سایه‌اش پناه می‌دهد.

قرطبی می‌گوید: و او همراه با کسانی است که خداوند بر آنان انعام و فضل نموده است که آنان پیامبران و صدیقان و شهداء و نیکوکاران‌اند.

مصنف می‌گوید: همراه با فضیلتی که امارت دارد، خطر آن زیاد است، از اینرو آنحضرت جاز آن بیم داده است و علماء هم از قبول آن بیم داده‌اند. و گروهی از سلف صالح از قبول آن اباء ورزیده و با آزاری که از ناحیهء عدم پذیرش آن مواجه شدند، صبر نمودند.

۶۷۷- «وعن أبي هُريرة س أن رسول اللَّه جقال: «إنَّكم ستحرِصون على الإمارةِ، وستَكُونُ نَدَامَة يوْم القِيامَةِ»»رواهُ البخاری.

۶۷۷- «از ابوهریره سروایت است که:

رسول الله ج فرمود: همانا شما بر امارت حرص می‌ورزید، و زود است که در روز قیامت پشیمانی ببار آورد».