ترجمه فارسی ریاض الصالحین

۲۷۱- باب منع از جاسوسی کردن و گوش دادن به سخن کسی که از شنیدن آن کراهیت دارد

قال الله تعالی: ﴿وَ لَا تَجَسَّسُواْ﴾[الحجرات: ۱۲] .

خداوند می‌فرماید: «تجسس و کنجکاوی مکنید».

وقال تعالی: ﴿وَٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ بِغَيۡرِ مَا ٱكۡتَسَبُواْ فَقَدِ ٱحۡتَمَلُواْ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا ٥٨﴾[الأحزاب: ۵۸] .

و می‌فرماید: «و آنانیکه می‌رنجانند مردان و زنان مؤمن را بدون اینکه گناهی کرده باشند هر آئینه بار بهتان و گناه واضحی را برداشته‌اند».

۱۵۷۰- «وعنْ أبي هُريْرةَ س أنَّ رسُول اللَّه ج قال: «إيًاكُمْ والظَّن، فإن الظَّنَّ أكذبُ الحدِيث، ولا تحَسَّسُوا، ولا تَجسَّسُوا ولا تنافَسُوا ولا تحَاسَدُوا، ولا تَباغَضُوا، ولا تَدابَروُا، وكُونُوا عِباد اللَّهِ إخْواناً كَما أمركُم. المُسْلِمُ أخُو المُسْلِم، لا يظلِمُه، ولا يخذُلُهُ ولا يحْقرُه، التَّقوى ههُنا، التَّقوَى ههُنا» ويُشير إلى صَدْرِه «بِحْسبِ امريءٍ مِن الشَّرِّ أن يحْقِر أخاهُ المسِلم، كُلُّ المُسلمِ على المُسْلِمِ حرَام: دمُه، وعِرْضُه، ومَالُه، إنَّ اللَّه لا يَنْظُرُ إلى أجْسادِكُمْ، وَلا إلى صُوَرِكُم، وأعمالكم ولكنْ يَنْظُرُ إلى قُلُوبِكُمْ».

وفي رواية: «لا تَحاسَدُوا، وَلا تَبَاغَضُوا، وَلا تَجَسَّسُوا ولا تحَسَّسُوا ولا تَنَاجشُوا وكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إخْوَاناً».

وفي رواية: «لا تَقَاطَعُوا، وَلا تَدَابَرُوا، وَلا تَبَاغَضُوا ولا تحَاسدُوا، وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إخْوَاناً».

وفي رواية: «لا تَهَاجَروا وَلا يَبِعْ بَعْضُكُمِ على بيع بَعْضٍ». رواه مسلم: بكلِّ هذه الروايات، وروى البخاري أكثَرَها.

۱۵۷۰- «از ابو هریره سروایت است که:

رسول الله جفرمود: از گمان بپرهیزید، زیرا گمان دروغترین گفته‌ها است و جاسوسی همدیگر را ننموده و همچشمی نکنید و هم با همدیگر حسد و دشمنی نورزیده و بیکدیگر پشت مکنید.

و همانطوریکه شما را امر نموده، ای بندگان خدا برادر باشید.

مسلمان برادر مسلمان است، بر او ظلم نمی‌کند و ترک یاری‌اش نکرده و توهینش نمی‌نماید و در حالیکه به سینه‌اش اشاره نمود و فرمود: پرهیزگاری اینجاست پرهیزگاری اینجاست. کافیست در بدی شخص همین که برادر مسلمانش را خوار کند، همهء مسلمان بر مسلمان حرام است، خونش و آبرویش و مالش. همانا خداوند به تن‌ها و پیکره‌های شما نمی‌نگرد، بلکه به دلها و اعمال شما می‌نگرد.

و در روایتی آمده که: با هم دشمنی و حسد نکرده و جاسوسی همدیگر را ننمائید و هم قیمت متاع را نیفزایید (بدون اینکه قصد خرید را داشته باشید، برای اینکه دیگری را بفریبید) و ای بندگان خدا با هم برادر باشید.

و در روایتی آمده که: با هم قطع رابطه نکرده و بهمدیگر پشت نکنید و دشمنی و حسد با هم نکرده و ای بندگان خدا با هم برادر باشید.

و در روایتی آمده که: همدیگر را ترک نکنید و برخی از شما بر فروض دیگری نفروشد (یعنی معاملهء دو نفر را بهم نزند) مسلم آنرا به همهء این روایت کرده و بخاری هم زیادتر آن را روایت نموده است».

ش: متأسفانه امروز نظرات اکثریت ما مبتنی بر ظن و گمان است وبسیاری از عقدهء حقارت رنج می‌برند برای خورد کردن دیگران کوشش میکنند بهر یکی برچسبی بزنند تا فقط خود و خودشان پاک و مقدس جلوه کنند و یکه تاز میدان باشند، در حالیکه این عمل از گناهان بزرگ بحساب می‌رود.

۱۵۷۱- «وعَنْ مُعَاويةَ س قال: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ج يَقُول: «إنَّكَ إن اتَّبعْتَ عَوْراتِ المُسْلِمينَ أفسَدْتَهُم، أوْ كِدْتَ أنْ تُفسِدَهُمَ»» حدیثٌ صحیح. رواهُ أبو داود بإسناد صحیح.

۱۵۷۱- «از معاویه سروایت است که گفت:

از رسول الله جشنیدم که می‌فرمود: هرگاه تو به دنبال کشف و ظاهر ساختن عیوب مسلمین باشی، فاسد‌شان کرده‌ای، یا نزدیک است که فاسد‌شان کنی».

۱۵۷۲- «وعنِ ابنِ مسعودٍ س أنَّهُ أُتِىَ بِرَجُلٍ فَقيلَ لَه: هذَا فُلانٌ تَقْطُرُ لِحْيَتُهُ خَمرا، فقال: إنَّا قَدْ نُهينَا عنِ التَّجَسُّس، ولكِنْ إن يظهَرْ لَنَا شَيءٌ، نَأخُذْ بِه»،حَديثٌ حَسَنٌ صحيح. رواه أبو داود بإسْنادٍ عَلى شَرْطِ البخاري ومسلم.

۱۵۷۲- «از ابن مسعود سروایت است که:

مردی را نزد او آورند و به او گفتند: این فلانی است که از ریشش شراب می‌چکد. او گفت: ما نهی شدیم از اینکه جاسوسی نمائیم و لیکن اگر چیزی برای ما آشکار شود به آن تمسک می‌جوییم».