حیات صحابه – جلد دوم

قول حضرت علی س درباره شجاعت حضرت ابوبکر سدر یکی از خطبه‌هایش

بزار در مسند خود از محمدبن عقیل از علی سروایت نموده که علی سبرای‌شان بیانیه‏ای ایراد فرمود و گفت: ای مردم: شجاع‏ترین مردم کیست؟ گفتند: تو ای امیرالمؤمنین. وی پاسخ داد: اما من بر هر کسی که همراهم مبارزه کرده غلبه نموده‏ام و حقم از او گرفته‏ام، ولکن او ابوبکر ساست!!، ما برای رسول خدا صسایه بانی ساختیم، و گفتیم: چه کسی با رسول خدا صاست تا هیچ کس از مشرکین به طرفش روی نیارود و دست درازی نکند؟ به خدا سوگند، هیچ یک از ما به جز ابوبکر که شمشیر خود را بالای سر پیغمبر خدا صبلند کرده بود، نزدیک نشد، که اگر کسی به طرف رسول خدا حمله می‏کرد، ابوبکر بر وی حمله می‏نمود، به این صورت او شجاع‏ترین مردم است!!.

گفت: رسول خدا صرا دیدم که قریش وی را گرفته بود، یکی بر او خشمگین شده مخالفتش را می‏کرد، دیگری تکانش می‏داد، و می‏گفت‏ند: تو خدایان را یک خدا کردی؟! به خدا سوگند، هیچ کسی از ما به جز ابوبکر سنزدیک نشد، او بود که یکی را می‏زد، بادیگری می‏جنگید، دیگری را تکان می‏داد و می‏گفت: وای بر شما، آیا مردی را به خاطر این که می‏گوید پروردگارم خداوند است به قتل می‏رسانید؟! بعد از آن حضرت علی سعبایی را که بر تن داشت، برداشت، و آن قدر گریست که ریشش‏تر شد، سپس فرمود: شما را به خداوند سوگند می‏دهم، آیا مؤمن آل فرعون [۱۷]بهتر است یا او؟ مردم خاموش ماندند. آنگاه حضرت علی سگفت: به خدا قسم، قطعاً ساعتی از ابوبکر به همه دنیا از مؤمن آل فرعون بهتر است، آن مردی بود که ایمان خود را مخفی می‏داشت، و این مردی است که ایمان خود را آشکار ساخت!! [۱۸]بعد از آن بزار گفته است: این را جز از همین طریق نمی‏دانم که روایت شود. این چنین در البدایه (۲۷۱/۳) آمده است. و هیثمی (۴۷/۹) می‏گوید: در این روایت کسی است که من او را نشناختم.

[۱۷] هدف از مؤمن آل فرعون همان شخصی است که در خاندان فرعون بنا به اکثر روایات به حضرت موسی ایمان آورده بود، ولی ایمان خود را پنهان می‏داشت، بالاخره در موقع توطئه قتل موسی ÷از طرف فرعون روی صحنه آمد و با کلمات و بیان صریح خود آن دسیسه را، در ضمن این که ایمانش را آشکار نکرده بود، بر هم زد، و خداوند أدر این باره در سوره مؤمن آیه ۲۸ می‏گوید: ﴿وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ ٱللَّهُ وَقَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡۖ وَإِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥۖ وَإِن يَكُ صَادِقٗا يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ ٢٨﴾[غافر: ۲۸]. ترجمه: «مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می‏داشت گفت: آیا می‏خواهید کسی را به قتل برسانید به خاطر این که می‏گوید پروردگار من الله است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان آورده، اگر دروغگو باشد دروغش دامن خود او را خواهد گرفت، و اگر راستگو باشد بعضی از عذاب‏ها که شما را وعده می‏دهد به شما خواهد رسید، خداوند کسی را که اسراف کار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‏کند». اینجاست که حضرت علی با مقایسه نمودن میان مؤمن آل فرعون که ایمانش را پنهان می‏داشت، و با پنهان نمودن ایمان روی بعضی مصلحت‏ها از موسی ÷دفاع می‏نمود، و میان ابوبکر صدّیق سکه با آشکار نمودن ایمانش بدون هیچ هراسی از پیامبر صدفاع نمود، ابوبکر سرا از وی بهتر می‏داند. م. [۱۸] ضعیف. بزار (۲۴۸۱) در سند آن جهالت است چنانکه در «المجمع» (۹/۴۷) آمده است.