حیات صحابه – جلد دوم

قول ابن عباس درباره معنای این آیه: (و ما کان المؤمنون لینفروا کافه)

بیهقی (۴۷/۹) از ابن عباس بروایت نموده،که گفت: خداوند تبارک و تعالی فرموده است:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ فَٱنفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُواْ جَمِيعٗا ٧١﴾[النساء: ۷۱].

ترجمه: «سلاح خود را برگیرید و گروه گروه، یا همه یکجا بیرون شوید».

و گفته است:

﴿ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَثِقَالٗا﴾[التوبة: ۴۱].

ترجمه: «(برای جهاد) سبک بار و گران بار خارج شوید».

و فرموده است:

﴿إِلَّا تَنفِرُواْ يُعَذِّبۡكُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا﴾[التوبة: ۴۹].

ترجمه: «اگر بیرون نشوید شما را به عذاب درد دهنده‏ای تعذیب می‏کند».

بعداز آن، این آیات را منسوخ نمود و گفت:

﴿وَمَا كَانَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةٗ﴾[التوبة: ۱۲۲].

ترجمه: «ونباید همه مؤمنان (به جهاد و طلب علم) برایند».

ابن عباس می‏گوید: بعد گروهی همراه با رسول خدا صبه غزا می‏رفت و گروهی باقی می‏ماند. می‏گوید: و توقف کنندگان با رسول خدا ص، کسانی‌اند که علم و آگاهی در دین را فرا می‏گیرند، و قوم خویش را چون از غزا به طرف آنها برگشتند، بیم می‏دهند، تا باشد آنها از آنچه که خداوند در کتاب خود از فرایض و حدودش نازل فرموده بترسند [۴۸۸].

[۴۸۸] ضعیف. بیهقی (۹/۴۷) و در سند آن عثمان بن عطاء خراسانی است که آنگونه که در تقریب (۳/۱۲) آمده است ضعیف است.