ترجمه فارسی اللؤلؤ والمرجان فیما اتفق علیه الشیخان - جلد دوم

باب ۱۰: بیان پایان وقت روزه و تمام شدن روز

۶۶۸-حدیث: «عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: إِذَا أَقْبَلَ اللَّيْلُ مِنْ ههُنَا، وَأَدْبَرَ النَّهَارُ مِنْ ههُنَا، وَغَرَبَتِ الشَّمْسُ فَقَدْ أَفْطَرَ الصَّائِمُ» [۱٩].

یعنی: «عمر بن خطاب گوید: پیغمبر جفرمود: هرگاه شب از جانب مشرق فرا رسید، و روز از سمت غرب خارج شد، و خورشید غروب کرد، روزه دار باید افطار کند». (یعنى نشانه آمدن وقت شب و تمام شدن روز، غروب آفتاب است همین که آفتاب غروب کرد شب است، وقت روزه به پایان مى‌رسد وباید افطار نمود).

۶۶٩- حدیث: «ابْنِ أَبِي أَوْفَىس، قَالَ: كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللهِ ج فِي سَفَرٍ، فَقَالَ لِرَجُلٍ: «انْزِلْ فَاجْدَحْ لِي» قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ! الشَّمْسَُ، قَالَ: «انْزِلْ فَاجْدَحْ لِي» قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ! الشَّمْسَُ، قَالَ: «انْزِلْ فَاجْدَحْ لِي» فَنَزَلَ فَجَدَحَ لَهُ، فَشَرِبَ؛ ثُمَّ رَمَى بِيَدِهِ ههُنَا، ثُمَّ قَالَ: «إِذَا رَأَيْتُمْ اللَّيْلَ أَقْبَلَ مِنْ ههُنَا فَقَدْ أَفْطَرَ الصَّائِمُ» [۲۰].

یعنی: «ابن ابى اوفى گوید: (در ماه رمضان) در سفرى همراه پیغمبر جبودیم، به یک نفر فرمود: «پیاده شو، قاوت را با آب مخلوط کن تا با آن افطار نماییم». آن مرد گفت: اى رسول خدا! هنوز نور خورشید باقى است، پیغمبر جفرمود: «پیاده شو، و آن را مخلوط کن تا افطار کنیم». آن مرد باز گفت: اى رسول خدا! هنوز نور خورشید باقى است، باز پیغمبر جفرمود: «پیاده شو، قاوت را با آب مخلوط کن». آن مرد پیاده شد و قاوت را با آب مخلوط کرد و پیغمبر جبا نوشیدن آب افطار نمود، و سپس با دست به طرف مشرق اشاره کرد و فرمود: «وقتى که دیدید شب از این جهت فرا رسیده است آنگاه باید روزه دار افطار کند». (این سفر در ماه رمضان و غزوه فتح مکه واقع شد، پیغمبر روزه بود وقتى آفتاب غروب کرد به یک نفر اصحاب دستور داد تا غذاى افطار را برایش تهیه کند ولى آن صحابى چون هوا روشن، و کنار آسمان هنوز قرمز بود، فکر مى‌کرد که وقت افطار فرا نرسیده است وبر عقیده خود اصرار مى‌نمود، پیغمبرجفرمود: همین که قرص خورشید از افق غرب پنهان گردید وقت افطار است ولازم نیست هوا تاریک، و افق آسمان سیاه گردد).

«فاجدح: فعل امر و مشتق از جدح به معنى آمیخته کردن قاوت با شیر یا آب است».

[۱٩] أخرجه البخاري في: ۳۰-كتاب الصّوم: ۴۳- «باب متى يحل فطر الصائم. [۲۰] أخرجه البخاري في: ۳۰-كتاب الصّوم: ۳۳- «باب الصّوم في السفر والإفطار.