باب ۱۰: امر به رعایت وفا در بیعت با امراء و خلفاء به ترتیب تقدم
۱۲۰۸-حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ ج، قَالَ: كَانَتْ بَنُو إِسْرَائِيلَ تَسُوسُهُمُ الأَنْبِيَاءُ، كَلَّمَا هَلَكَ نَبِيٌّ خَلَفَهُ نَبِيٌّ، وَإِنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي، وَسَيَكُون خُلَفَاءُ فَيَكْثُرُونَ قَالُوا: فَمَا تَأْمُرُنَا قَالَ: فُوا بِبَيْعَةِ فَالأَوَّلِ، أَعْطُوهُمْ حَقَّهُمْ، فَإِنَّ اللهَ سَائِلُهُمْ عَمَّا اسْتَرْعَاهُمْ» [۵٩٧].
یعنی: «ابو هریرهسگوید: پیغمبر جگفت: سابقاً پیغمبران اداره امور ملت بنى اسرائیل را به عهده داشتند (زمام امور در دست پیغمبران بود) هر وقت پیغمبرى فوت مى‌کرد، پیغمبر دیگرى به جاى او مى‌نشست، و زمام اموررا به دست مى‌گرفت. امّا بعد از من پیغمبر دیگرى نمى‌آید و زمام امور در دست جانشینان و خلفاء خواهد بود، ایشان هم تعدادشان فراوان خواهد بود، اصحاب گفتند: در این مورد به ما چه دستورى مى‌دهى، فرمود: «به ترتیب تقدم بیعت ایشان را رعایت کنید (تا خلیفه اوّل باشد بیعت با دومى باطل است) و حق آنان را (که شنیدن دستور و اطاعت او است) اداء کنید، و ایشان هم در مقابل خدا مسئول مردم و ملت خود مى‌باشند».
۱۲۰٩-حدیث: «ابْنِ مَسْعُودٍ، عَنِ النَّبِيِّ ج، قَالَ: سَتَكونُ أُثَرَةٌ وَأُمُورٌ تُنْكِرُونَهَا قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ فَمَا تَأْمُرُنَا قَالَ: تُؤَدُّونَ الْحَقَّ الَّذِي عَلَيْكمْ وَتَسْأَلُونَ اللهَ الَّذِي لَكمْ» [۵٩۸].
یعنی: «ابن مسعودسگوید: پیغمبر جگفت: بعد از من کسانى مى‌آیند که در امور مادى و دنیایى خودشان و دیگران را بر شما ترجیح مى‌دهند (و حق شما را به تمامى نمى‌دهند) و در مسائل دینى هم کارهایى انجام داده مى‌شود که شما با آن‌ها مخالف هستید، اصحاب گفتند: اى رسول خدا! در چنین حالى تکلیف ما چیست؟ به ما چه دستورى مى‌دهى؟ فرمود: «حقّى که به عهده دارید، انجام دهید (و از اداى زکات و اقامه نماز و جهاد در راه خدا کوتاهى نکنید)، از خدا تمنّا کنید که حق شما را به شما برساند».
[۵٩٧] أخرجه البخاري في: ۶۰ كتاب الأنبياء: ۵۰ باب ما ذكر عن بني إسرائيل. [۵٩۸] أخرجه البخاري في: ۶۱ كتاب المناقب: ۲۵ باب علامات النبوة في الإسلام.