ترجمه فارسی اللؤلؤ والمرجان فیما اتفق علیه الشیخان - جلد دوم

باب ۱۵: در ماه رمضان به هنگام سفر، گرفتن روزه و یا خوردن آن هر دو جایز است به شرط اینکه سفر معصیت نباشد و مسافت آن دو مرحله و یا بیشتر از آن باشد

۶۸۰- حدیث:«ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج خَرَجَ إِلَى مَكَّةَ فِي رَمَضَانَ، فَصَامَ حَتَّى بَلَغَ الْكَدِيدَ أَفْطَرَ، فَأَفْطَرَ النَّاسُ» [۳۴].

یعنی: «ابن عباس گوید: پیغمبر جدر ماه رمضان از مدینه به سوى مکه خارج شد، تا وقتى که به «کدید» (محلى است در بین مکه و مدینه و هفت مرحله از مدینه دور است) رسید، روزه بود، و همین که به آنجا رسید، روزه‌اش را خورد، و مردم هم به تبعیت از پیغمبر جروزه‌شان را خوردند».

۶۸۱- حدیث: «جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ ج فِي سَفَرٍ، فَرَأَى زِحَامًا وَرَجُلاً قَدْ ظُلِّلَ عَلَيْهِ؛ فَقَالَ: مَا هذَا فَقَالُوا: صَائمٌ فَقَالَ: لَيْسَ مِنَ الْبِرِّ الصَّوْمُ فِي السَّفَرِ» [۳۵].

جابر بن عبدالله گوید: پیغمبر جکه در سفر بود دید عده‌اى بر مردى جمع شده‌اند و سایه‌اى برایش درست کرده‌اند (چون از شدت گرما و تشنگى روزه به کلى ناراحت بود) پیغمبر جفرمود: «موضوع چیست؟» گفتند: این مرد روزه است (و ناراحت مى‌باشد). فرمود: «روزه در سفر، جزو عبادت نیست». (یعنى وقتى که ناراحتى به این مرحله برسد چنین روزه‌اى عبادت نیست، امام شافعى و اکثر علماء عقـیده دارند، روزه در سفر براى کسانى که دچار مشقت و ضرر نمى‌شوند، ثوابش بیشتر و بهتر است، ولى در صورت وجود مشقت و ضرر براى مسافر ترک روزه بهتر است) [۳۶].

۶۸۲- حدیث: «أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: كُنَّا نُسَافِرُ مَعَ النَّبِيِّ ج، فَلَمْ يَعِبِ الصَّائِمُ عَلَى الْمُفْطِرِ، وَلاَ الْمُفْطِرُ عَلَى الصَّائمِ» [۳٧].

یعنی: «انس بن مالک گوید: ما (در رمضان) با پیغمبر جمسافرت کردیم (عده‌اى روزه بودند و عده‌اى روزه نداشتند) نه کسانى که روزه داشتند بر کسانى که روزه نبودند ایراد مى‌گرفتند ونه کسانى که روزه نداشتند از روزه‌داران ایراد مى‌گرفتند». (و این نشانه آن است که هر دو امر جایز است و در غیر اینصورت گروهى بر دیگرى ایراد مى‌گرفت).

[۳۴] أخرجه البخاري في: ۳۰ كتاب الصوم: ۳۴ باب إذا صام أياما من رمضان ثم سافر. [۳۵] أخرجه البخاري في: ۳۰ كتاب الصوم: ۳۶ باب قول النبي جلمن ظلل عليه واشتد الحر ليس من البر الصوم في السفر. [۳۶] شرح نووى بر مسلم، ج ٧، ص ۲۲٩. [۳٧] أخرجه البخاري: ۳۰ كتاب الصوم: ۳٧ باب لم يعب أصحاب النبي جبعضاً في الصوم والإفطار.