باب ۳: نگرفتن اجاره بها در صورت تلف شدن محصول به وسیله آفت
۱۰۰۲- حدیث: «أَنَسِ بْنِ مَالِكٍس، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج، نَهى عَنْ بَيْعِ الثِّمَارِ حَتَّى تُزْهِيَ، فَقِيلَ لَهُ: وَمَا تُزْهِيَ قَالَ: حَتَّى تَحْمَرَّ؛ فَقَالَ: أَرأَيْتَ إِذَا مَنَعَ اللهُ الثَّمَرَةَ بِمَ يَأْخُذُ أَحَدُكُمْ مَالَ أَخِيهِ» [۳۸۲].
یعنی: «انس بن مالکسگوید: رسول خدا جاز فروش میوه بر درخت قبل از رسیدن آن نهى کرده است، از انس پرسیدند: موقع رسیدن آن چه وقتى است؟ گفت: وقتى است که میوه قرمز یا زرد مى‌شود، پیغمبر جگفت: به من بگویید، وقتى که خداوند بلایى را فرستاد و محصول را از بین برد، در مقابل چه چیزى شما پول را از مشترى دریافت مى‌نمایید؟».
(بنابراین چون امکان آفت و تلف شدن براى میوه و محصولات زراعتى قبل از رسیدن آن‌ها فراوان است نباید به فروش برسند مگر اینکه فروشنده شرط کند که مشترى باید فوراً آن را بچیند.
امّا در مورد ثمر باغ یا محصولى که پس از رسیدن میوه آن به کسى فروخته مى‌شود ولى قبل از چیدن و برداشت دچار آفت مى‌گردد و از بین مى‌رود، آیا این مال در ضمانت فروشنده است؟ باید بهایى را که از مشترى گرفته است، به او پس دهد؟ یا در ضمانت مشترى است، و او حق هیچ ادعایى را از فروشنده ندارد؟ علماء با هم اختلاف نظر دارند، قول اصحّ امام شافعى و عقیده امام حنفى این است که در ضمانت مشترى است ولى مستحب است فروشنده به او کمک کند و پول او را پس بدهد).
[۳۸۲] أخرجه البخاري في: ۳۴ كتاب البيوع: ۸٧ باب إذا باع الثمار قبل أن يبدو صلاحها.