باب ۴: کسى که بمیرد و مالى از خود به جا بگذارد به وارث او مى‌رسد
۱۰۴۴- حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَس، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج كَانَ يُؤْتَى بِالرَّجُلِ الْمُتَوَفَّى، عَلَيْهِ الدَّيْنُ، فَيَسْأَلُ: هَلْ تَرَكَ لِدَيْنِهِ فَضْلاً فَإِنْ حُدِّثَ أَنَّهُ تَرَكَ لِدَيْنِهِ وَفَاءً صَلَّى وَإِلاَّ، قَالَ لِلْمُسْلِمِينَ: صَلُّوا عَلَى صَاحِبِكُمْ فَلَمَّا فَتَحَ اللهُ عَلَيْهِ الْفُتُوحَ، قَالَ: أَنَا أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ، فَمَنْ تُوُفِّيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَتَركَ دَيْنًا فَعَلَىَّ قَضَاؤُهُ، وَمَنْ تَرَكَ مَالاً فَلِوَرَثَتِهِ» [۴۳۰].
یعنی: «ابوهریرهسگوید: هرگاه جنازه شخص بدهکارى را پیش پیغمبرجمى‌آوردند، مى‌پرسید: «آیا مال بیشترى از هزینه کفن و دفنش براى بازپرداخت قرضش از خود به جا گذاشته است؟» اگر در جواب مى‌گفتند: بلى، براى اداى قرضش مالى به جا گذاشته است، پیغمبر جبر جنازه او نماز مى‌خواند، و الّا به مسلمانان مى‌گفت: «شما بر دوست خودتان نماز بخوانید»، ولى هنگامى که به خواست خدا فتوحات اسلامى گسترش یافت، پیغمبر جگفت: من نسبت به مؤمنان از نفس آنان (براى اداى حقّى که بر عهده دارند) سزاوارترم، بنابراین اگر کسى بمیرد و بدهکار باشد اداى بدهى او بر عهده من است، و اگر مالى از خود به جا بگذارد به وارثین او تعلّق دارد».
[۴۳۰] أخرجه البخاري في: ۳٩ كتاب الكفالة: ۵ باب الدين.