باب ٧۱: انجام دادن حج براى کسى که به علت فلج بودن و یا پیرى و دردهاى مشابه قادر به انجام حج نیست و یا انجام حج براى مرده
۸۴۴- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: كَانَ الْفَضْلُ رَدِيفَ رَسُولِ اللهِ ج فَجَاءَتِ امْرَأَةٌ مِنْ خَثْعَمَ، فَجَعَلَ الْفَضْلُ يَنْظُرُ إِلَيْهَا وَتَنْظُرُ إِلَيْهِ، وَجَعَلَ النَّبِيُّ ج يَصْرِفُ وَجْهَ الْفَضْلِ إِلَى الشِّقِّ الآخَرِ؛ فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ فَرِيضَةَ اللهِ عَلَى عِبَادِهِ فِي الْحَجِّ أَدْرَكَتْ أَبِي شَيْخًا كَبِيرًا، لاَ يَثْبُتُ عَلَى الرَّاحِلَةِ، أَفَأَحُجُّ عَنْهُ قَالَ: نَعَمْ وَذَلِكَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ» [۲۱۲].
یعنی: «عبدالله بن عباسبگوید: فضل بن عباس پشت سر پیغمبر جبر یک شترسوار شده بود، زنى از قبیله خثعم به نزد پیغمبر آمد، فضل شروع به نگاه کردن آن زن نمود و آن زن هم به فضل نگاه مى‌کرد، پیغمبر جروى فضل را به طرف دیگر بر مى‌گرداند، آن زن گفت: اى رسول خدا! حالا که پدرم پیر و از کار افتاده است و نمى‌تواند خود را بر پشت شتر نگهدارد، حج بر او واجب شده است، آیا من مى‌توانم به جاى او حج را انجام دهم؟ پیغمبر جگفت: «بلى». این واقعه در حجة الوداع بود».
۸۴۵- حدیث: «الْفَضْلِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: جَاءَتِ امْرَأَةٌ مِنْ خَثْعَم عَامَ حَجَّةِ الْوَدَاعِ، قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ فَرِيضَةَ اللهِ عَلَى عِبَادِهِ فِي الْحَجِّ أَدْرَكَتْ أَبِي شَيْخًا كَبِيرًا لاَ يَسْتَطِيعُ أَنْ يَسْتَوِيَ عَلَى الرَّاحِلَةِ، فَهَلْ يَقْضِي عَنْهُ أَنْ أَحُجَّ عَنْهُ قَالَ: نَعَمْ» [۲۱۳].
یعنی: «فضل بن عباسبگوید: زنى از قبیله خثعم در سال حجة الوداع پیش پیغمبر جآمد، گفت: اى رسول خدا! حج در حالى بر پدرم فرض شده که پیر و از کار افتاده است، نمى‌تواند خود را بر شتر نگهدارد، آیا اگر من براى او حج انجام دهم این فرض از عهده او خارج مى‌شود؟ پیغمبر جگفت: بلى».
[۲۱۲] أخرجه البخاري في: ۲۵ كتاب الحج: ۱ باب وجوب الحج وفضله. [۲۱۳] أخرجه البخاري في: ۲۸ كتاب جزاء الصيد: ۲۳ باب الحج عمن لا يستطيع الثبوت على الراحلة.