باب ۲۰: به دست آوردن حلال و پرهیز از چیزهایى که شبهه‌دار است
۱۰۲۸- حدیث: «النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ ج يَقُولُ: الْحَلاَلُ بَيِّنٌ، وَالْحَرَامُ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمًا مُشَبَّهَاتٌ لاَ يَعْلَمُهَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ؛ فَمَنِ اتَّقَى الْمُشَبَّهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ كَرَاعِي يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى يُوشِكُ أَنْ يُوَاقِعَهُ؛ أَلاَ وَإِنَّ لِكلِّ مَلِكٍ حِمًى، أَلاَ إِنَّ حِمَى اللهِ فِي أَرْضِهِ مَحَارِمُهُ، أَلاَ وَإِنَّ فِي الْجَسدِ مُضْغَةً إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلاَ وَهِيَ الْقَلْبُ» [۴۱۲].
یعنی: «نعمان بن بشیر گوید: شنیدم رسول خدا جمى‌گفت: هرچه که حلال است معلوم و روشن است، چیزهاى حرام هم معلوم و آشکار مى‌باشند، ولى بین حلال و حرام چیزهایى وجود دارد که از جهتى شبیه به حلال و از جهت دیگر شبیه حرام مى‌باشند، (چون به هر دو طرف شباهت دارند) اکثر مردم حکم قطعى آن‌ها را نمى‌دانند، هر کس از مسائلى که حکمش روشن نیست پرهیز کند، دین و ناموس او محفوظ مى‌ماند، کسى که کارهاى شبهه دار را انجام دهد ممکن است که دچار حرام شود، مانند چوپانى است که گوسفندانش را در کنار علفزار قورق شده‌اى بچراند که هر آن احتمال دارد که گوسفندانش وارد منطقه ممنوعه بشوند و مورد مؤاخذه صاحب آن منطقه واقع شود. بدانید که هر مالکى یک منطقه مخصوص به خود دارد که دیگران حق ورود به آن را ندارند، این را هم باید بدانید، که منطقه ممنوعه خدا در زمین چیزهایى است که از جانب خدا حرام شده است، (پس براى اینکه دچار حرام نشوید لازم است از کارهاى شبهه دار هم پرهیز کنید) باید هوشیار باشید که در بدن انسان پاره گوشتى وجود دارد که وقتى سالم باشد تمام بدن هم سالم است، وقتى که فاسد شد تمام بدن فاسد مى‌گردد، این پاره گوشت همان قلب انسان است».
[۴۱۲] أخرجه البخاري في: ۲ كتاب الإيمان: ۳٩ باب فضل من استبرأ لدينه.