درس ۲۲: حدیث طول قد آدم ÷
قوله عليه السلام: خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَطُولُهُ سِتُّونَ ذِرَاعًا، ثُمَّ قَالَ اذْهَبْ فَسَلِّمْ عَلَى أُولَئِكَ مِنَ الْمَلاَئِكَةِ، فَاسْتَمِعْ مَا يُحَيُّونَكَ، فَإِنَّهُ تَحِيَّتُكَ وَتَحِيَّةُ ذُرِّيَّتِكَ. فَقَالَ: السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ. فَقَالُوا: السَّلاَمُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ. فَزَادُوهُ وَرَحْمَةُ اللَّهِ. فَكُلُّ مَنْ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ عَلَى صُورَةِ آدَمَ عَلِيْهِ السَلاَم، فَلَمْ يَزَلِ الْخَلْقُ يَنْقُصُ حَتَّى الآنَ. پیامبر جمیفرمایند: خداوند آدم ÷را بیافرید و طولش شصت گز بود. بعد برایش گفت: برو و بر این گروه از فرشتگان سلام بگوی و گوش کن، چگونه تو را جواب میگویند که آن تحیه تو و فرزندانت خواهد بود. سپس آدم ÷گفت: السلام علیکم آنها در جواب او گفتند: السلام علیکم ورحمة الله. پس ایشان جملۀ ورحمة اللهرا زیاد کردند، پس هرکسی که به جنت داخل میشود بر صورت آدم ÷است که پیوسته قامت مردم از آن روز به طرف نقصان میرود. (صحیح ابن ماجه)
شرح: «خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَطُولُهُ سِتُّونَ ذِرَاعًا». پیامبر جاز ابتدای آفرینش از روزی که خداوند آدم ÷را پیدا کرد خبر میدهد که طولش شصت گز شرعی بود، چون گز شرعی اندازۀ نیم متر است، پس شصت گز هم سیمتر خواهد شد، از آغاز آفرینش امت مردم به طرف نقصان رفته که اکنون هرقدر کسی بلند قامت باشد از پنج گز تجاوز نمیکند. میفرماید: «ثُمَّ قَالَ اذْهَبْ فَسَلِّمْ عَلَى أُولَئِكَ مِنَ الْمَلاَئِكَةِ، فَاسْتَمِعْ مَا يُحَيُّونَكَ» یعنی هنگامی که خداوند آدم ÷را بیافرید و روح خود را در وی دمید و توانایی سخنگفتن را پیدا کرد برایش گفت: برو و بر این گروه از فرشتگان سلام کن و گوش کن: تا چگونه تو را جواب میگویند. میفرماید: «فَإِنَّهُ تَحِيَّتُكَ وَتَحِيَّةُ ذُرِّيَّتِكَ» پس بلند شد و رفت و گفت: «السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ» آنها در جوابش گفتند: «السَّلاَمُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ» که جملۀ «رحمة الله» را زیاد کردند. میفرماید: «فَكُلُّ مَنْ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ عَلَى صُورَةِ آدَمَ» پس هرکه به جنت داخل شود از فرزندان آدم به طول قامت و زیبایی صورت آدم ÷باشد، پیش از این که قامت مردم به نقصان برود که قد آدم شصت گز شرعی بود، این حدیث حقیقت خلقت آدم ÷را بیان میکند که به چه هیأت بوده است که اگر در این حدیث به آن اشاره نمیشد، ما از آن آگاهی نمیداشتیم که هر مسلمانی که به جنت داخل میشود قامت و صورت آدم ÷را خواهد داشت، چنانکه خداوند وی را به همان صورت خلق کرد و به زمین فرستاد و در قیامت نیز فرزندانش را به همان شکل و هیأت اولی به جنت داخل میفرماید، و نیز پیامبر ج از اهل دوزخ به ما خبر داده است که پیکر دوزخی آنقدر بزرگ میشود که مساحت بین مدینه و مکه را اشغال میکند و دندان دوزخی مانند کوه احد خواهد بود، زیرا هرقدر پیکرش بزرگتر باشد باید تحمل عذاب بیشتری را بکند و این احادیث هم به صحت رسیده است.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا شنوندگان آن را حفظ نمایند.
۲- شرح را به آرامی بخوان و نکات پوشیده و مشکل را توضیح ده.
۳- برایشان از مظاهر علم، قدرت و حکمت خداوند در آفرینش انسان بیان کن.
۴- به ایشان بگو: که «السَّلاَمُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ» البته اگر جمله برکاته را زیاد کند ده حسنه به اجرش زیاد میکند.
۵- به آنها بگو: که این مسلمانان هستند که ممتاز به چنین تحیه میباشند و امتهای دیگر از این امتیاز محرومند.
۶- به آنها بگو: که اگر مسلمانی به منزلی داخل شود که در آن کسی نباشد باید «السَّلامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ» و تحیت برای خودش بگوید.