درس های روزانه

درس ۲۲: حدیث استراق سمع شیاطین

قول النبي ج: إِذَا قَضَى اللَّهُ الأَمْرَ فِى السَّمَاءِ ضَرَبَتِ الْمَلاَئِكَةُ بِأَجْنِحَتِهَا خُضْعَانًا لِقَوْلِهِ كَالسِّلْسِلَةِ عَلَى صَفْوَانٍ فَإِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ، قَالُوا لِلَّذِى قَالَ الْحَقَّ وَهْوَ الْعَلِىُّ الْكَبِيرُ، فَيَسْمَعُهَا مُسْتَرِقُ السَّمْعِ، وَمُسْتَرِقُ السَّمْعِ هَكَذَا بعضه فَوْقَ بعض... فيسمع الكلمة فيلقيها إلَى من تحت ثُم يلقيها الآخر إلَى من تحته حتى يلقيها علي لسان الساحر أو الكاهن فَرُبَّمَا أَدْرَكَهُ الشِّهَابُ قَبْلَ أَنْ يلقيها، وربَما ألقاها قبل أن يدركه فيكذب معها مائة كذبة فقال أليس قد قال لنا يوم كذا وكذا فيصدق بتلك الكلمه التي سمعت من السماء. گفتۀ پیامبر ج: وقتی که خداوند در مورد انجام کاری در آسمان‌ها حکم می‌کند فرشتگان بال‌های خود را بهم می‌زنند جهت اظهار فروتنی در مقابل حکم خدا که گویا قولش زنجیر است که بر سنگ صاف فرود می‌آید. پس وقتی که خدا وند ترس و وحشت را از دل‌های‌شان دور می‌کند به یکدیگر می‌گویند: پروردگار شما چه گفت: می‌گویند: پروردگار ما سخن حق گفته است و او برتر و بزرگ است. پس از آن شیاطین سخنان را می‌دزدند و می‌شنوند و این دزدان بالای یکدیگر قرار دارند به همین طریق یکی به دیگری سخن را انتقال می‌دهد تا این که او را بر زبان جادوگر و غیب‌گو می‌اندازند، بسا باشد که پیش ازین که سخن را به پائین بیاورد ستاره آتشین او را درمی‌یابد و گاهی سخن را به پائین‌ترها می‌رساند بدون این که ستاره شهاب او را دریابد و گاهی سخن را به پائین‌ترها می‌رساند بدون این که ستاره شهاب او را دریابد پس صد دروغ به آن سخن می‌آمیزد پس گفته می‌شود: آیا نگفت برای ما فلان روز و فلان روز و همان سخن که شنیده است از آسمان مورد تصدیق قرار می‌گیرد. (رواه البخاری)

شرح: چون خداوند حکم را در آسمان‌ها فیصله کند، فرشتگان بال‌های خود را در برابر قول او به اظهار فروتنی بهم می‌زنند گویا قول خداوند همچون زنجیریست که بر سنگ صاف و سخت اصابت نماید در این حدیث پیامبر جاز کیفیت صدور حکم خداوند در آسمان‌ها خبر می‌دهد، یعنی وقتی خداوند حکم را وحی می‌کند آسمان‌ها از ترس خدا به خود می‌لرزند و وقتی که این خبر به گوش فرشتگان می‌رسد همه از ترس خداوند به سجده می‌افتند و اولین کسی که سر از سجده برمی‌دارد حضرت جبرئیل است و این وحی به حضرت جبرئیل ابلاغ می‌شود و حضرت جبرئیل از هر آسمان که می‌گذرد فرشتگان آسمان، از وی سؤال می‌کنند که پروردگار شما چه حکم کرد او می‌گوید: خداوند به حق حکم نموده است، سپس این کلام را شیطان‌های که خبرها را دزدی می‌کنند، می‌شنوند و یکی به دیگر می‌رساند تا این که آن سخن را به زبان جادوگران و غیب‌گویان می‌رسانند، سپس جادوگران و غیب‌گویان آن سخن را با صد دروغ دیگر مخلوط نموده به پیروان خود می‌گویند، گاهی این جنیات مورد اصابت شهاب قرار می‌گیرند و نابود می‌شوند و گاهی خبر را می‌رسانند، پس به همان کلمۀ که از آسمان شنیده است مورد باور مردم قرار می‌گیرد.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- حدیث بالا را چند بار بخوان تا شنوندگان حفظ نمایند.

۲- شرح را با دقت کامل بخوان تا خوب فهمیده شود.

۳- به ایشان بفهمان: که فرشتگان با وجود عظمت و بزرگی که دارند از وحی خداوند به ترس و وحشت می‌افتند، چه رسد به انسان و این حدیث ادعای آن‌ها را که عقیده دارند که جنیات را پرستش می‌کنند تا ایشان را در قیامت شفاعت کنند باطل می‌کند.

۴- به ایشان تذکر ده: که احتمال راست‌بودن سخنان جادوگر و غیب‌گو یک درصد است، لهذا درست نیست که کسی نزد ایشان برود یا سخنان ایشان را تأیید کند.

۵- به ایشان بفهمان: که برای جن‌ها جایگاه‌هایی در آسمان‌ها وجود دارد چنانکه قرآن از زبان جن‌ها می‌فرماید: ما بودیم که در جایگاه‌های از آسمان می‌نشستیم تا سخنان فرشتگان را بشنویم.