درس ۱۶: حدیث ابقاء زن معتده در خانه شوهر
قول النبي ج: امْكُثِى فِى بَيْتِكِ الَّذِى جَاءَ فِيهِ نَعْىُ زَوْجِكِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ. فَقَالَتْ فَاعْتَدَدْتُ فِيهِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا.
وَقَوْل عَائِشَةَ ل: قَالَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ قَيْسٍ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! إِنِّى أَخَافُ أَنْ يُقْتَحَمَ عَلَىَّ. فَأَمَرَهَا أَنْ تَتَحَوَّلَ. سخن پیامبر جکه برای زن معتده فرمودند: در همان خانه که خبر وفات شوهرت به تو رسیده است زندگی کن تا مدت عده سپری شود، آن زن گفت: در آن خانه چهار ماه و ده روز عده به سر بردم.
و از عایشه لروایت شده که فاطمه بنت قیس از پیامبر جپرسید که ای رسول خدا! من میترسم که در خانهام کسی داخل شود و من در آن تنها باشم، پیامبر جبرایش امر کرد تا به منزلی دیگر جای بگیرد. (صحیح ابن ماجه وغیره)
شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «امْكُثِى فِى بَيْتِكِ الَّذِى جَاءَ فِيهِ نَعْىُ زَوْجِك» این سخن پیامبر جاست برای زنی که در عدۀ وفات به سر میبرد میفرماید: در همان خانۀ که شوهرت وفات کرده اقامت کن و فرمودهاش: «حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ» یعنی تا این که عدۀ تو بگذرد و آن چهار ماه و ده روز است. زنی که در بارۀ عده صحبت میکرد گفت: «فَاعْتَدَدْتُ فِيهِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا» چهار ماه و ده روز عده شمردم و از خانه بیرون نشدم و از عایشه لروایت شده که فاطمه بنت قیس گفت: «يَا رَسُولَ اللَّهِ! إِنِّى أَخَافُ أَنْ يُقْتَحَمَ عَلَىَّ» یعنی میترسم کسی در منزلم داخل شود و من تنها باشم و مورد اذیت قرار بگیرم، پیامبر جامر کرد تا به خانۀ دیگری که امن باشد منتقل گردد و نظر به این حدیث هرگاه معتده بر نفس یا مالش ترس داشته باشد جواز دارد تا به خانۀ دیگری که ایمنتر باشد اقامت نموده و عده بگذراند.<
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا بدانی که شنوندگان آن را یاد گرفتهاند.
۲- شرح را جمله جمله بخوان تا معانی پوشیدۀ آن فهمیده شود.
۳- به آنها بگو: زنی که شوهرش وفات کرده واجب است بر او که عدهاش را در آن خانه بگذراند که خبر مرگ شوهر را در آن شنیده باشد و بهتر آنست در آن خانهای که شوهرش فوت کرده عده را بگذراند.
۴- به آنها بگو: که عدۀ وفات چهار ماه و ده روز است و اگر زن حامله باشد عدهاش به وضع حمل تمام میشود و اگر به شمارش ماهها عده بگذراند بهتر و کاملتر است.
۵- به آنها بفهمان: که زن در هنگام عده نباید از خوشبوئی، سُرمه آرایش و زیورات استفاده کند و همچنین در مدت عده نمیتواند خواستگاران را بپذیرد.