درس ۲٧: آیۀ در قیامت به اندازۀ ذره‌ای ستم نمی‌شود
قال الله أ:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا وَيُؤۡتِ مِن لَّدُنۡهُ أَجۡرًا عَظِيمٗا٤٠ فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۢ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا٤١ يَوۡمَئِذٖ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ ٱلرَّسُولَ لَوۡ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضُ وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا٤٢﴾[النساء: ۴۰-۴۲]. خداوند بزرگ فرموده است:
(۴۰) همانا خداوند ستم نمی‌کند به اندازۀ ذرۀ و اگر کردار خوبی باشد، مضاعفش کند و بیارد از نزد خویش پاداش بزرگ (۴۱) پس چگونه است هنگامی که بیاریم از هر امتی گواهی و بیاریم تو را بر اینان گواه، (۴۲) در آن روز دوست دارند آنان که کفر ورزیدند و نافرمانی کردند پیامبر را، کاش یکسان می‌شدند با زمین و نهان نمی‌دارند از خداوند داستانی را. شرح: خداوند از عدالت و رحمتش سخن گفته و می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ﴾: یعنی خداوند بزرگ بر بنده‌اش انسان باشد و یا جنی به اندازۀ ذرۀ ستم نمی‌کند بازهم با این عدالت کامل اگر بنده‌اش به روز قیامت همراه یک حسنه به حساب حاضر شود به شرطی که ایمان داشته باشد خداوند پاداش آن حسنه را زیاده می‌گرداند و برایش ثواب مضاعف می‌بخشد و بازهم برتر ازین از نزد خود برایش پاداش بزرگ عنایت می‌کند که اندازۀ بزرگی و کیفیت آن را کسی نمی‌داند، چقدر پاک است خدای دادگر، مهربان و بخشاینده. خداوند می‌فرماید: ﴿فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۢ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا٤١﴾: و چگونه باشد حال آن روز و کدام کس خواهد بود تا مقدار ترس و وحشت آن را بداند که خداوند از هر امتی گواهی حاضر می‌کند تا بر کردار ایشان از ایمان و کفر، صلاح و یا فساد گواهی دهد و تو را ای پیامبر این گروه یعنی بر امت تو گواه بیاوریم. البته ایستگاه قیامت بسیار دشوار هست و حالت آن رسواکننده است و آنچه بر دشواری و رسوائی موقف قیامت دلالت می‌کند آنست کسانی که به خدا و پیامبرش کافر شدند مانند یهود، نصاری، آتش‌پرستان و مشرکین و از رسول خدا محمد جاطاعت نکرده و نافرمانی نمودند این گروه‌ها دوست می‌دارند که درین روز با خاک برابر باشند. یعنی خاک باشند یا دفن شده در خاک تا از ایشان اثری بر روی زمین باقی نباشد که از حساب قیامت و عذاب الهی نجات پیدا کنند و فرمودۀ ﴿وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا﴾«و نمی‌توانند هیچ سخنی را از الله پنهان کنند». چون آن‌ها در این روز چنین قدرتی را نخواهند داشت زیرا اعضای‌شان سخن می‌گوید و بر کردار ناشایست آن‌ها گواهی می‌دهد.
راهنمائی‌هایی برای مربی:
۱- آیات را به تجوید بخوان و تکرار کن تا بدانی که اکثر شنوندگان آن را یاد گرفته‌اند.
۲- شرح آیات را بخوان و معانی پوشیدۀ آن را بیان کن تا همگان آن را بفهمند.
۳- به آن‌ها بگو: که روزی پیامبر خدا جاز ابن مسعود خواست تا چیزی از آیات قرآن را برایش بخواند، ابن مسعود از سورۀ نساء شروع به قرائت کرد تا به این آیات رسید، ﴿فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۢ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا﴾«پس چگونه خواهد بود آن‌گاه که از هر امتی گواهی بیاوریم و تو را به عنوان گواهی بر ایشان حاضر نماییم». ناگاه متوجه شد که پیامبر جگریه می‌کند و برایش می‌گوید کافی است، کافیست و سبب گریۀ پیامبر اولاً آگاه‌شدن از نعمت‌های بود که خداوند بر وی عنایت کرده است، و ثانیاً به جهت رحمت و دلسوزی بر امت و ترس ازین که گرفتار عذاب روز قیامت نگردند.
۴- به ایشان کیفیت عرض کردار بندگان و حساب و جزاء بر آن کردار را بگو: زیرا این آیات بر محاسبه و بازپرسی اعمال دلالت دارد تا شنوندگان در راه خدا گام برداشته و از عذاب وی نجات یابند و از بخشش و انعام او سعادتمند شوند.