درس های روزانه

درس ۱٧: آیۀ تقوی و گفتار استوار

قول الله تعالی:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا٧١﴾[الأحزاب: ٧۰-٧۱]. فرموده خداوند متعال:

(٧۰) ای مؤمنان! بترسید از خدا و بگوئید گفتار استوار (٧۱) تا ساز آورد برای شما کارهای شما و بیامرزد گناهان شما را و آن که فرمان برد خدا و رسولش را همانا رستگار شده است به رستگاری بزرگ. شرح: این ندای خداوند بزرگ برای بندگانش متضمن دو امر و دو پاداش بزرگ است. نخست: امر به تقوای خداوند است، دوم: به راست‌گفتن است، معنی تقوا که مسلمانان در این آیت شریفه به آن مأمور شده‌اند، این است که مسلمان باید از عذاب پروردگار که بر اثر گناه به وی خواهد رسید، ترس داشته باشد و از اوامر خدا سرپیچی نکند و همچنین از ارتکاب نواهی خداوند خود را بازدارد و در طول زندگی بر این کار استقامت داشته و اگر احیاناً شیطان و یا نفس او را فریب دهند که واجبی را ترک کند و یا مرتکب عمل حرامی شود، باید به سوی خداوند بازگردد و از گناه، توبه نصوح کند و این توبه چنان است که برای گناه خود از پروردگار طلب بخشایش کند و دست از گناه بردارد و قصد کند که در هیچ زمان و مکانی دوباره مرتکب آن نشود، می‌فرماید: ﴿وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا﴾یعنی هنگامی که مسلمان می‌خواهد سخنی را به زبان آورد به عاقبت آن بنگرد و به‌بیند که چه نتیجۀ ازین سخن پیدا می‌شود، اگر دید، که این سخن خیر است و عاقبت آن خوبست و خداوند از گفتن آن راضی می‌شود، آن را به زبان آورد و اگر چنین نباشد از گفتن آن سخن خودداری کند رسول خدا جمی‌فرماید: «کسی که به خدا و روز آخرت ایمان دارد باید به خیر سخن بگوید و یا خاموش باشد». زیرا قول سدید به معنی سخن استوار و راست است که هدف آن خیر و حق بوده و از باطل و شر دور باشد اما آن دو جایزه و پاداش که بر این دو امر مرتب است، اول اصلاح اعمال است که همه کردار بنده در راه خیر بوده و موجب خوشنودی خداوند می‌گردد. جائزه دوم بخشایش گناهانی است که بنده از روی سهو و غفلت مرتکب شده است. می‌فرماید: ﴿وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا﴾این آیت الهی متضمن مژده بزرگ و مسرت‌آوریست و آن این که به مسلمانی که از اوامر و نواهی خدا و رسولش اطاعت کند و در طول زندگانی مطیع امر و نهی‌شان باشد و در چنان حالتی بمیرد به رستگاری بزرگ که جنت و رضای خداوند است نایل می‌گردد.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- هردو آیت را به تکرار بخوان تا شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و شرح آن را خوب بیان کن: که فهمیده شود.

۳- به ایشان بفهمان: که تقوای خداوند رکن دوم دوستی خداوند است و رکن اول آن ایمان کامل می‌باشد، زیرا اولیای خدا مسلمانان پرهیزگار می‌باشند.

۴- به آن‌ها بگو: که واجب است که سخن مسلمان همیشه راست و درست باشد، زیرا مسلمان دانا و حکیم است و شخص حکیم هرچیز را در جایگاهش قرار می‌دهد، پس نباید کلمه‌ای را بگوید، مگر این که بداند که در گفتن آن صلاح و فائده باشد.