درس های روزانه

درس ۱: آیۀ در چهارپایان برای شما منفعتی قرار داریم

قول الله تعالی:

﴿وَٱلۡأَنۡعَٰمَ خَلَقَهَاۖ لَكُمۡ فِيهَا دِفۡءٞ وَمَنَٰفِعُ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ٥ وَلَكُمۡ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسۡرَحُونَ٦ وَتَحۡمِلُ أَثۡقَالَكُمۡ إِلَىٰ بَلَدٖ لَّمۡ تَكُونُواْ بَٰلِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ ٱلۡأَنفُسِۚ إِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ٧ وَٱلۡخَيۡلَ وَٱلۡبِغَالَ وَٱلۡحَمِيرَ لِتَرۡكَبُوهَا وَزِينَةٗۚ وَيَخۡلُقُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ٨﴾[النحل: ۵-۸]. گفتۀ خداوند:

(۵) و (پروردگار) چارپایان را آفرید که در آنها برایتان پوشش و منافع دیگری وجود دارد و برخی از آنها را می‌خورید. (۶) و برای شما در چارپایان که هنگام شب آنها را (از چرا) بازمی‌گردانید و بامداد که آنها را به چرا می‌فرستید، شکوه و زیبایی است. (٧) و چارپایان، بارهای سنگینتان را به شهری حمل می‌کنند که تنها با رنج و سختی فراوان به آن می‌رسید. بی‌گمان پروردگارتان رؤوف و مهربان است. (۸) و اسب‌ها و قاطرها و الاغ‌ها را آفرید تا سوارشان شوید و زینتی (برای شما باشد). و (پروردگار) چیزهایی می‌آفریند که شما نمی‌دانید. شرح: قوله تعالی: ﴿وَٱلۡأَنۡعَٰمَ خَلَقَهَا﴾: یعنی از مظاهر ربوبیت خداوند که موجب عبودیت وی می‌شود، انجام خدا بر انسان به آفرینش حیوانات است همچون شتر، گاو و گوسفند. وقوله ﴿لَكُمۡ فِيهَا دِفۡءٞ﴾. هرچه از پشم و کرک و موی آن‌ها لباس و فرش ساخته می‌شود. وقوله تعالی: ﴿وَمَنَٰفِعُ﴾: و استفاده‌هائی برای ما است که از نسل، شیر و گوشت آن بهره‌برداری شده و برای سواری نیز از آن‌ها استفاده می‌کنیم. ﴿وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ﴾: یعنی از گوشت‌شان می‌خورید. وقوله: ﴿وَلَكُمۡ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسۡرَحُونَ٦﴾: و برایتان در شامگاهان که حیوانات از چراگاه به خوابگاه و صبحگاهان که به چراگاه برمی‌گردند، منظره‌ایست دلنشین و زیبا. قوله تعالی: ﴿وَتَحۡمِلُ أَثۡقَالَكُمۡ إِلَىٰ بَلَدٖ لَّمۡ تَكُونُواْ بَٰلِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ ٱلۡأَنفُسِ﴾: و بارهای سنگین شما را که به خاطر بعد مسافت نمی‌توانید بدون مشقت حمل کنید از شهری به شهر دیگر می‌برند. وقوله: ﴿إِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ﴾: همانا پروردگارتان به شما رؤف و مهربان است که از نشان‌هایش همین است که حیوانات را به خاطر استراحت و رفع نیاز شما آفرید.

وقوله تعالی: ﴿وَٱلۡخَيۡلَ وَٱلۡبِغَالَ وَٱلۡحَمِيرَ لِتَرۡكَبُوهَا وَزِينَةٗ﴾: واسب و استر و الاغ را برای سواری و زینت‌تان آفرید. ﴿وَيَخۡلُقُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ﴾: وچیزهای نیز که شما هنوز نمی‌دانید برای شما خواهد آفرید، یعنی همه ماشین‌های سواری و قطارها و هواپیماها را به قدرت خدا آفرید، پس ستایش برای اوست.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیت‌های فوق را با ترتیل تکرار کن تا شنوندگان حفظ کنند.

۲- شرح را با تفصیل لازم توضیح ده.

۳- به آن‌ها بگو: همانا آفریدگار این چهارپایان و بخشندۀ این نعمت‌ها سزاوار عبادتست، پس تنها او را بپرستید.

۴- آن‌ها را آگاه کن: که «خیل و بغال و حمیر» را جدا از انعام ذکر فرمود، اشاره است به مکروه‌بودن گوشت اسپ و از اینجا اختلاف در جواز و عدم جواز خوردن گوشت اسپ بوجود آمده است.

۵- آن‌ها را آگاه کن: که زینت و آرایش درست است، ولی مخصوص زن‌هاست و برای مردها فقط زینت لباس اشکالی ندارد.

۶- شنوندگان را از اعجاز قرآن خبر ده، زیرا که خداوند از آفرینش چیزهائی در آینده که در وقت نزول قرآن هنوز معلوم نبود خبر می‌دهد. انواع قطارها و ماشین‌ها و هواپیماها و سفینه‌های فضایی از جمله چیزهائی است که آیت ﴿وَيَخۡلُقُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ﴾بدان اشاره می‌کند.