درس های روزانه

درس ۲۵: آیۀ گفتن انشاء الله در کارها

قول الله تعالی:

﴿وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٞ ذَٰلِكَ غَدًا٢٣ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ﴾[الکهف: ۲۳-۲۴]. خداوند بزرگ می‌فرماید:

(۲۳) و نگو: به چیزی که منم انجام دهندۀ آن فوراً مگر آن که بخواهد خدا (۲۴) و یاد کن پروردگار خویش را آنگاه که فراموش کردی. شرح: فرمودۀ خداوند أ: ﴿وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٞ ذَٰلِكَ غَدًا٢٣ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ﴾یعنی در بارۀ چیزی یا برای کاری که قصد انجام آن را درآینده دارید نگویید: که آن را انجام می‌دهم، مگر این که ان شاء الله بگوئید، این راهنمائی است از طرف خداوند برای پیامبر جو تمام مسلمانان و علت آن چنین است که مشرکین قریش به تعلیم یهود مدینه از پیامبر جسه مسئلۀ، روح، اصحاب کهف، و ذی القرنین را سؤال کردند، جناب پیامبر جبه جواب شخص سائل فرمود. برایتان فردا پاسخ می‌دهم و منتظر وحی الهی گردید، ولی حدود نصف ماه وحی نازل نگشت، پس این آیت نازل شد و برایش تعلیم داد: که در چنین موارد باید انشاء الله بگوید. فرمودۀ خداوند: ﴿وَٱذۡكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ﴾، این ارشاد دیگری است که هرگاه شخص مسلمان کلمۀ استثناء «انشاء الله» را فراموش کرد همین که به یادش آن را بگوید، مثلاً: می‌گوید: فردا به سفر می‌روم و انشاء الله را فراموش کرده سخن دیگری می‌گوید: سپس به یادش می‌آید باید انشاء الله بگوید و این در صورتیست که سوگند یاد نکرده باشد ولی اگر سوگند خورد و بعد از قطع کلام و گذشت زمان انشاء الله بر زبان آورد درین صورت باید کفاره بپردازد زیرا استثناء را متصل با سوگند ادا نکرده است.

راهنمائی برای مربی:

۱- هردو آیت را بخوان تا شنوندگان و یا اکثرشان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و نکات پوشیدۀ آن را توضیح ده که شنوندگان آن را بدانند.

۳- به آن‌ها بیاموز: که برای مسلمان لازم است که هرگاه بگوید: این کار را می‌کنم و یا این کار را نمی‌کنم باید انشاء الله بگوید و اگر فراموش کرد و بعد از مدتی به یادش آمد بازهم انشاء الله بگوید، گرچه بعد از مدتی باشد.

۴- به آن‌ها بفهمان: که هرکس به نام خدا سوگند یاد کند و انشاء الله بگوید: حانث نمی‌شود فرق ندارد که آن کار را انجام دهد یا ندهد.

۵- به آن‌ها بیاموز: که گفتن انشاء الله باید متصل با قسم باشد ولی اگر فاصلۀ اندک که به سبب عذری ایجاد شده باشد ضرری ندارد، مثل این که در حین سوگند، عطسه زند و یا سرفه و خمیازه بر وی عارض شود و بعد از آن انشاء الله بگوید اشکالی ندارد زیرا در این صورت معذور گفته می‌شود.